بررسي نقش آية «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ...» در كيفيت دعوت رسول اكرم (ص)

خداي متعال در آية 94 سورة مباركة حجر به رسول اكرم(ص) فرمان داده است كه: «فَاصْدَعْ بِما تُؤْمَرُ وَ أَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ». قرآن‌پژوهان مسلمان در خصوص نقش اين دستور در كيفيت دعوت به اسلام آراء متفاوتي دارند. مقاله حاضر با بررسي و نقد آراء موجود، به استناد قرايني از آيات، روايات، گزارش‌هاي تاريخي و مرتبة نزولي سورهاي قرآن كريم، به اين نتيجه رسيده كه رسول اكرم(ص) از ابتداي بعثت، دعوت خويش را به‌صورت علني اعلام نمود و در پي آن، مردان و زناني به اسلام گرويدند؛ اما آن حضرت به دليل ترس از آزار مشركان، مشخصات پيروان خويش را آشكار نمي‌ساخت. اين وضعيت ادامه داشت تا زماني كه آزار مشركان به نهايت رسيد و در اين هنگام خداي متعال با نزول اين آيه، به آن حضرت دستور داد با مشخص كردن جمعيت مؤمنان، يكپارچگي جامعة شرك را از ميان برداشته و جامعه را به دو قسم اقليت مؤمن و اكثريت مشرك تبديل كند. رويكرد اين پژوهش، قرآن‌محوري است كه بر مبناي آن، محكمات ديني (عقل، قرآن، سنت، تجربه، ادبيات، سيرة عقلا و متشرعه و ...) بر محور قرآن كريم داور انديشه‌ها و عملكردهاي ديني است.