استخراج عوامل محرك اصلاحات در حكمراني نظام هاي آموزش عالي اروپايي؛ رهيافت هايي براي ايران

نظام آموزش عالي به جهت ماهيت پوياي آن در معرض تحولات سريع قرار دارد و اين تحولات اغلب با منشاء متفاوت نظام‌هاي آموزش عالي را تحت تاثير قرار مي‌دهند، از اين رو آگاهي از اين تحولات و شناخت عوامل به وجود آورنده آن‌ مي‌تواند در تنظيم‌گري اين حوزه بسيار موثر باشد. از اين‌رو هدف پژوهش حاضر بررسي عوامل محرك اصلاحات در حكمراني نظام‌هاي آموزش عالي كشورهاي اروپايي است. دليل انتخاب كشورهاي اروپايي، تغييرات گسترده نظام‌هاي آموزش عالي اين كشورها بعد از دهه 1990 است. انتخاب كشورهاي اين قاره براساس تقسيم سنتي به اروپاي شرقي و غربي صورت گرفته است. رويكرد پژوهش حاضر كيفي بوده و با استفاده از روش تطبيقي بردي در چهار مرحله انجام شده است. به اين ترتيب پس از بررسي و تحليل محتواي اسناد مربوط به كشورها، عوامل محرك در دو دسته كلي «عوامل دروني و بيروني» شناسايي شد. براي كشورهاي اروپاي شرقي عواملي نظير ايجاد، تغيير يا اصلاح قوانين و ابزارهاي مالي به عنوان عوامل فرعي دروني؛ و عوامل اقتصادي، قوانين، تحولات سياسي – اجتماعي در سطح ملي و تحولات و فشارهاي فراملي به عنوان عوامل فرعي بيروني محرك اصلاحات شناسايي شد. همچنين براي كشورهاي اروپاي غربي ايجا، تغيير يا اصلاح قوانين، تشكيل يا حذف شوراها، اتحاديه‌ها و صنف‌ها، و ابزارهاي مالي به عنوان عوامل فرعي دروني؛ و قوانين، تصميمات و سياست‌هاي دولت، تحولات سياسي – اجتماعي در سطح ملي، و تحولات و فشارهاي فراملي به عنوان عوامل فرعي بيروني محرك در اصلاحات حكمراني نظام‌هاي آموزش عالي شناسايي شدند.