سبك شناسي تاريخ عالم آراي عباسي اثر اسكندر بيگ منشي

عالم آراي عباسي، كتابي است در باب تاريخ پادشاهان صفوي، از زمان شاه اسماعيل يكم تا پايان پادشاهي شاه عباس يكم، كه توسط اسكندر بيگ تركمان، ملقب به منشي، يكي از دبيران دربار صفوي نوشته شده است. اين كتاب در كل مهم ترين سند تاريخي دوران شاه عباس يكم و پنج سال ابتدايي سلطنت شاه صفي محسوب مي گردد كه به نثري ساده اما آشفته نوشته شده و از بهترين كتاب هاي تاريخي دورۀ خود به شمار مي آيد.در مقالۀ حاضر، كتاب عالم آراي عباسي براساس سه رويكرد زباني، ادبي و فكري بررسي شده كه از مهم ترين ويژگي هاي زباني اين كتاب، مي توان به فراواني واژگان مغولي غريب و نامأنوس در هر سطر، اقتباس از آيات و احاديث، استشهاد به اشعار عربي و فارسي اشاره كرد. در اين اثر اطناب و كثرت مترادفات بسامد بسيار بالايي دارد تا حدي كه به تكرار و گزافه گويي منجر شده است. از بين رفتن جمله بندي هاي موجز به شيوۀ قديم وفخامت و جزالت نثر به ضعف تأليف و سستي الفاظ مبدل گشته است و به نوعي آن ابهت و استحكامي كه در زبان دري موج ميزند، در اين اثر وجود ندارد. در بعد ادبي گرايش زياد نويسنده به انواع سجع، جناس، تشبيه و كنايه است. و در حوزۀ ويژگي هاي فكري به سنت هاي گفتاري(اعتقادات، ارز ش ها، دانش ها) و سنت هاي رفتاري(رسوم اخلاقي و قومي، باورها)و سنت هاي مادي (كيفيت كالاها، بناها و ابزار) پرداخته است. مقالة پيش رو مي كوشد تا چگونگي سبك اين اثر را بررسي نمايد.