كليدواژه :
تفسير تطبيقي , مباني تفسير , مكاتب تفسيري , تفسير فريقين , آسيب‌شناسي تفسير
چكيده فارسي :
اختلاف مفسران قرآن كريم در برخي مباني تفسيري سبب پديدارشدن مكاتب مختلف تفسيري شده است. در اين ميان، شيعه و سنّي، به عنوان دو گروه اصلي مسلمانان، ضمن اشتراك در بسياري از مباني و روش‌هاي تفسيري، با توجه به برخي مباني مخصوص مذهب خود، در تفسير برخي از آيات، اختلاف نظر اساسي دارند. اين اختلافات بيش از آنكه به روش تفسير مرتبط باشد، عمدتاً به مباني و پيش‌فرض‌هايشان در تفسير برمي‌گردد كه در نهايت دو مكتب تفسيري شيعه و سني را رقم زده است. با اين حال، به نظر مي‌رسد اين اختلاف در مباني و پيش‌فرض‌ها در مقايسه با مشتركات فريقين، آن اندازه نيست كه نتوان با نقد هر يك از آنها، به مشتركات بيشتري دست يافت. «تفسير تطبيقي»، به معناي مقايسه روشمند آراي تفسيري فريقين، مي‌تواند به شناسايي آسيب‌هايي بپردازد كه با رفع آنها، فريقين به وفاق تفسيري بيشتري دست خواهند يافت. در اين تحقيق، مهم‌ترين آسيب‌هاي موجود در شماري از تفاسير در بخش مباني و پيش‌فرض‌ها، شناسايي شده است كه عبارت‌اند از: تعصب بر پيش‌فرض‌هاي مذهبي، جعلي‌خواندن روايات تفسيري طرف مقابل، اطلاق «تفسير به رأي» به تفاسير مذاهب ديگر و خارج‌دانستن مذهب مقابل از دين.
چكيده لاتين :
Differences between the commentators of the Holy Quran on some interpretive fundamentals have led to the emergence of different schools of exegesis. Meanwhile, Shiites and Sunnis, as the two main groups of Muslims, while sharing many fundamentals and methods of exegesis, have major differences in the interpretation of various verses according to some fundamentals specific to their denomination. Rather than being related to the method of exegesis, these differences are mainly related to their fundamentals and presuppositions in interpretation, which ultimately have led to two schools of exegesis, Shiite and Sunni. However, it seems that the differences in fundamentals and presuppositions are not so great in comparison with the commonalities of the two sects that no more commonalities can be achieved by criticizing them. Comparative interpretation, which means a methodical comparison of the interpretive opinions of the two sects, can identify weaknesses that, by eliminating them, the sects will reach a more interpretive agreement. In this study, the most important weaknesses in a number of commentaries in the section of fundamentals and presuppositions have been identified, which are as follows: prejudice against religious presuppositions, considering the interpretive narrations of the opposite sect as falsified, attributing interpretation by opinion to the commentaries of other denominations, and exclusion of the opposite sect from Islam
