بررسي كارايي كشت مخلوط ترتيكاله (Triticosecale) و ماشك گل خوشه‌اي villosa L.) (Vicia با استفاده از شاخص‌هاي رقابت تحت سامانه‌هاي مختلف خاك‌ورزي

اهداف: كشت مخلوط مي تواند به عنوان يكي از راه هاي افزايش عملكرد و پايداري توليد در واحد سطح مطرح باشد. بنابراين، اين آزمايش به‌منظور بررسي اجزاء عملكرد، عملكرد و شاخص هاي رقابت در كشت مخلوط تريتيكاله با ماشك گل خوشه اي تحت تأثير سامانه هاي مختلف خاك ورزي انجام گرديد.   مواد و روش ها: آزمايش در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه بوعلي سينا همدان در سال زراعي 981397 بصورت اسپليت پلات بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرارانجام شد. خاك ورزي در سه سطح (شخم مرسوم، حداقل و بدون شخم) عامل اصلي و الگوي كاشت در پنج سطح (كشت خالص ماشك (M) و تريتيكاله (T) و كشت‌هاي مخلوط 50T:50M، 67T:33M و 33T:67M) عامل فرعي بوند.   يافته ها: نتايج نشان داد كه اثر خاك ورزي و الگوي كشت بر تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيك و دانه تريتيكاله و تعداد نيام در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، عملكرد بيولوژيك و دانه ماشك معني دار بود. بالاترين عملكرد دانه تريتيكاله و ماشك مربوط به شخم رايج و كشت خالص بود. بيشترين سودمندي بر اساس شاخص هاي نسبت برابري زمين (1.30) و ضريب نسبي تراكم (4.60) از الگوي كشت مخلوط M50T+50 بدست آمد. مثبت بودن مقادير شاخص غالبيت و بالاتر بودن مقادير نسبت رقابت در الگوي 50T:50M و 33T:67M براي گياه تريتيكاله، بيانگر برتري رقابتي تريتيكاله نسبت به ماشك يا استفاده بهتر از نهاده‌ها در كشت مخلوط بوده است. كاهش يا افزايش عملكرد واقعي كل و سودمندي مخلوط در تريتيكاله و ماشك مثبت بود.   نتيجه گيري: بنابراين با برآورد شاخص هاي رقابتي  به منظور بررسي وضعيت دو گونه در مخلوط مشخص گرديد در تيمارهاي مختلف كشت مخلوط افت عملكرد واقعي كل وجود نداشت كه نشان از برتري كشت مخلوط نسبت به تك كشتي مي باشد. بنابراين الگوي 50T+50M علاوه بر ايجاد تنوع زيستي و پايداري اكوسيستم باعث حداكثر بهره وري از زمين مي شود.