ارزيابي عملكرد اسانس و شاخص‌هاي اكولوژيكي در كشت مخلوط آويشن باغي (Thymus vulgaris L.) و سويا (Glycine max L.) با كاربرد قارچ ميكوريز

مقدمه و هدف:  با توجه به لزوم استفاده از سيستم‌هاي كشاورزي پايدار و وارد كردن گونه‌هاي جديد به‌منظور افزايش تنوع گونه‌اي، پژوهشي با هدف بررسي اثر كشت مخلوط آويشن (Thymus vulgaris L.) با سويا (Glycine max L.) با كاربرد كود زيستي بر محتوي و عملكرد اسانس آويشن و شاخص هاي اكولوژيكي اجرا شد.    مواد و روش ها: آزمايش به صورت اسپليت اسپليت پلات بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 12 تيمار و 3 تكرار در دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه در سال زراعي 1398 اجرا شد. فاكتور اصلي الگوهاي مختلف كشت شامل كشت خالص آويشن، كشت خالص سويا، كشت مخلوط يك رديف سويا+ يك رديف آويشن (1:1) و دو رديف سويا+ يك رديف آويشن (2:1) بود. فاكتور دوم و سوم به‌ترتيب تلقيح و عدم تلقيح با ميكوريز و برداشت (دو چين) بودند. يافته ها: نتايج نشان داد، بيشترين عملكرد ماده خشك آويشن (634.5 گرم در متر مربع) در كشت خالص و چين اول بدست آمد. همچنين، بيشترين عملكرد اسانس آويشن (9.45 گرم در متر مربع) در چين اول و الگوي كشت مخلوط 1:1 بدست آمد. علاوه بر اين، با تلقيح قارچ ميكوريزا درصد و عملكرد اسانس آويشن بترتيب 30.86 و 11.95 درصد نسبت به عدم تلقيح افزايش يافت. بيشترين شاخص هاي اكولوژيكي (نسبت معادل سطح زير كشت و زمان، نسبت معادل سطح برداشت و كارايي استفاده از زمين) و شاخص هاي اقتصادي (سودمندي كشت، سودمندي اقتصادي كشت مخلوط و شاخص بهره‌وري سيستم) در الگوي كشت 1:1 با كاربرد كود زيستي بدست آمد كه بيانگر سودمند بودن اين الگوي كشت از لحاظ اقتصادي نسبت به كشت خالص دو گياه مي باشد. نتيجه‌گيري: به طور كلي، كشت مخلوط يك رديف سويا+ يك رديف آويشن همراه با كود زيستي مي تواند در افزايش درآمد اقتصادي و كارايي استفاده از زمين‌ به كشاورزان معرفي گردد.