چارچوب تبييني وجوه تحليلي انواع اثربخشي برنامه‌هاي درسي آموزش عالي بر اساس رويكرد راهبردي: مطالعه كيفي

چكيدهزمينه و هدف: اثربخشي نظام آموزش عالي زماني محقق مي‌شود كه اهداف و رسالت هاي آموزش عالي و زيرسيستم هاي آن در سطح مورد انتظار تحقق يابد. در واقع اثربخشي، بررسي ميزان مؤثر‌بودن اقدامات انجام‌شده براي دستيابي به اهداف از پيش تعيين شده است. هدف پژوهش حاضر تدوين چارچوب تحليلي، تبييني ارزشيابي اثربخشي برنامه هاي درسي آموزش عالي بر اساس رويكرد راهبردي بود.روش: روش مورد استفاده مطالعه موردي كيفي و مشاركت‌كنندگان بالقوه، اعضاي هيأت علمي در رشته برنامه ريزي درسي در دانشگاه هاي دولتي ايران بودند كه با استفاده از رويكرد هدف‌مند و با روش انتخاب صاحب‌نظران كليدي با 17 نفر به‌عنوان نمونه مصاحبه و تحليل داده ها با استفاد از فن تحليل مضمون و تشكيل شبكه مضامين صورت گرفت. همچنين با استفاده از معيارهاي اعتبارسنجي قابل قبول بودن و قابل اعتماد بودن اعتبار شبكه مضامين مورد تاييد قرار گرفت.يافته‌ها: بر اساس تجارب و بينش حاصل از اجراي اين پژوهش، در جهت تبيين هر‌چه بيشتر سه نوع اثربخشي بر اساس رويكرد راهبردي با چهار مؤلفه كليدي محيط‌گرايي، آينده‌محوري، كل‌نگري و پويايي چارچوب تبييني مشتمل بر برخي وجوه تحليلي تفكيكي در عين حال مكمل شامل ابعاد قابليت، فعليت و عامليت، ضرورت شموليت و تعامل توأم انواع اثربخشي در برنامه‌هاي درسي آموزش عالي مشخص گرديد.نتيجه گيري: هر يك از انوع اثربخشي شرايط، ويژگي و مختصات خاص خود را دارند، و هر يك به تناسب ويژگي‌هايي كه دارد، منجر به تحقق خروجي و نتايج نهايي متفاوتي مي شود. بنابراين دورانديش به‌همراه اقدام مؤثر بر اساس بازخوردهاي دريافت‌شده از كليه متخصصان و صاحبان تعليم و تربيت تحقق مطلوبيت هاي ذكر شده را محقق مي‌سازد.