عنوان مقاله :
تبيين زمينه‌ها و مؤلفه‌هاي جغرافيايي‌فرهنگي شكل‌گيري و گسترش خانقاه‌هاي مرشديه در كوره شاپور
عنوان به زبان ديگر :
Explaining the Geographical and Cultural Contexts and Components of the Formation and Expansion of Morshidiyya Monasteries in Kureh Shapur
پديد آورندگان :
رحيمي جابري، اعظم دانشگاه شيراز، شيراز، ايران , خيرانديش، عبدالرسول دانشگاه شيراز، شيراز، ايران
كليدواژه :
خانقاه مرشديه , شيخ ابواسحاق كازروني , جغرافيا , تجارت , كوره شاپور
چكيده فارسي :
طريقت مرشديه بعد از تأسيس به همت شيخ ابواسحاق كازروني در نيمهٔ دوم قرن چهارم هجري، با ايجاد شبكهٔ خانقاهي گسترده، به شيوه‌اي منسجم از مقر اصلي خود در كازرون هدايت مي‌شد. مقاله حاضر با روش توصيفي‌تحليلي و با تكيه بر منابع اصلي، در صدد پاسخ به اين پرسش است كه: بسترهاي جغرافيايي‌فرهنگي چه نقشي در شكل‌گيري و گسترش خانقاه‌هاي مرشديه داشتند؟ با مطالعه بر روي جغرافياي طبيعي و فرهنگي كوره شاپور، اين نتيجه به دست مي‌آيد كه حضور صوفيان بزرگي چون ابوعبدالله محمد بن خفيف در شيراز و همچنين عبور مسير تجاري شيراز به دريا از منطقه كازرون، زمينهٔ تبادلات فرهنگي‌مذهبي بين شيراز و كازرون را فراهم مي‌كرد. آن هنگام كازرون از كوره شاپور و نواحي پيرامونش، يكي از مراكز مهم زردتشتي‌نشين به شمار مي‌آمد. اين مسئله موجب شد شيخ ابواسحاق با استقرار در آنجا و شكل‌گيري خانقاهاي خود در كوره شاپور براي گسترش اسلام اقدام كند. جاذبهٔ خانقاه مرشديه كه زمينهٔ گسترش آن را در كوره شاپور فراهم آورد، معلول عوامل متعددي بود. علاوه بر كرامات معنوي ابواسحاق كازروني، عرضهٔ خدمات اجتماعي به نيازمندان و مسافران و حمايت تجار و بازرگانان از خانقاه‌هاي مرشديه از جمله اين عوامل به شمار مي‌آيد.
چكيده لاتين :
After being established by Sheikh Abu Ishagh Kazeruni in the second half of the fourth century AH, the Morshidiyya sect was consistently guided by its main headquarters in Kazerun through creating an extensive monastic network. The present article, using a descriptive-analytical method and relying on the main sources, seeks to answer the question: What role did geographical and cultural contexts play in the formation and expansion of Morshidiyya monasteries? By studying the natural and cultural geography of Kureh Shapur, it is concluded that the presence of great Sufis in Shiraz such as Abu Abdollah Mohammad ibn Khafif and also the passage of the Shiraz trade route to the sea through the Kazerun region, provided the basis for cultural and religious exchanges between Shiraz and Kazerun. At that time, Kazerun from Kureh Shapur and its surrounding areas was one of the important centers of Zoroastrianism. This caused Sheikh Abu Ishagh to settle there and establish his monasteries in Kureh Shapur to spread Islam. The attraction of the Morshidiyya monastery, which paved the way for its expansion in Kureh Shapur, was due to several factors. In addition to the spiritual virtues of Abu Ishagh Kazeruni, the provision of social services to the needy and travelers and the support of merchants and traders for the monasteries of Morshidiyya are among these factors.
عنوان نشريه :
پژوهش نامه مذاهب اسلامي
