ارائۀ الگويي براي توسعۀ پايدار مقصدهاي گردشگري روستايي با رويكرد برنامه‌ريزي فضايي مورد مطالعه: شرق استان مازندران

برنامه‏‌ريزي فضايي و توسعۀ‌‌ پايدار گردشگري، به علت داشتن هدف مشترك، براي مفهوم برنامه‌ريزي به‌منزلۀ سازمان‌دهي زندگي آيندۀ جوامع با مقررات و طراحي روابط اجتماعي و اقتصادي در آينده و دقت در استفاده از فضاي فيزيكي به‌منظور رسيدن انسان به رفاه بدون تخريب محيط، نوعي تلاقي فلسفي محسوب مي‌شوند. هدف از اين پژوهش ارائۀ الگويي براي توسعۀ پايدار مقصدهاي گردشگري روستايي با رويكرد برنامه‌‏ريزي فضايي در شرق استان مازندران است. بدين منظور، براي ارائۀ الگوي تحقيق، با بهره‌گيري از چهارده شاخص براي بررسي وضعيت برنامه‌ريزي فضايي توسعۀ پايدار گردشگري در بين چهار شهرستان استان مشخص شد. داده‌هاي لازم از طريق بازديدهاي ميداني به‌وسيلۀ ‌پرسش‌نامه گردآوري شد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه ابعاد و شاخص‌هاي برنامه‌ريزي فضايي در تبيين توسعۀ پايدار مقصدهاي گردشگري روستاها مؤثرند. شاخص‏‌هاي انتخاب‌شده، با توجه به شرايط و مقتضيات مناطق روستايي، قابليت آزمون‌پذيري و عملياتي در سطح روستاهاي مشابه را دارند. بنابراين، مهم‌ترين عامل در فرايند برنامه‌‏ريزي فضايي توسعۀ پايدار مقصدهاي گردشگري روستايي در گام نخست شناخت ظرفيت‌‏هاي مكان (محيطي و كالبدي) شامل تنوع جاذبه‌‏هاي طبيعي، كيفيت جاذبه‏‌ها، موقعيت استقرار جاذبه‌‏ها، بعد انسان (‏اجتماعي ـ فرهنگي) شامل فرهنگي و سياسي، مشاركت مردم محلي و آموزش، بعد فعاليت (كاركردها) شامل خدمات اقامتي، پذيرايي‏، توزيع خدمات و اطلاع‏‌رساني، سرمايه‏‌گذاري، اشتغال و درآمد‏زايي است.