منطق اجتماعي فضا در مسكن بومي قاجار اصفهان

No Title

فرهنگ عاملي تاثيرگذار بر شكل رفتاري هر جامعه است؛ كه نمود آن را مي توان در پيكره بندي شهر و به دنبال آن در ساختار فضايي هر بنا مشاهده نمود. در اين راستا بازخواني الگوهاي پيشين و تسري آن به فضاي اجتماعي امروز مي تواند نقش مهمي در تقويت هويت اجتماعي ايفا نمايد. يكي از شيوه هاي اين داده كاوي نحو فضاست كه با كشف روابط رياضي در ارتباطات فضايي مي تواند معياري براي سنجش و ارزيابي مطلوبيت فضا فراهم آورد. از سويي مسكن و سكونت به عنوان يكي از اساسي ترين نياز هاي انسان و جامعه بشري به عنوان يكي از مهم ترين اشكال سازماندهي اجتماعي فضاست كه با كمي تامل در مسكن امروز و مباني پيوند آن با شهر، مي توان دريافت پاسخ فراخوري به آن داده نشده و مفهوم آن به سرپناهي صرف تقليل يافته است. در اين پژوهش ضمن معرفي رويكرد اسپيس سينتكس، به تحليل مفهوم عمق در مسكن بومي قاجار اصفهان پرداخته شده كه ارتباط مستقيمي با قلمروهاي فضايي، تركيب و تعيين فضاهاي خصوصي و عمومي، سلسله مراتب فضايي و محرميت دارد. روش به كار گرفته شده در اين پژوهش، توصيفي- تحليلي و در قالب قياس تطبيقي مي باشد؛ كه براي كمي كردن آن از افزونه گرس هاپر و اسپيس سينتكس بهره گرفته شده است. نتايج به دست آمده حياط را -به عنوان فضاي واسط درون و بيرون در پيكره بندي شهري- به عنوان عمومي ترين فضا و داراي بيشترين ارتباط فضايي و فضاهاي خدماتي (انبار، سرويس هاي بهداشتي، پلكان و راهروها) را با كمترين ارتباط و به عنوان خصوصي ترين فضاها معرفي مي نمايد. همچنين راهروها و مفصل هاي ارتباطي، به نسبت اتاق ها از ميزان هم پيوندي و ارتباط بيشتر و عمق كمتري برخوردار مي باشند. اين در حالي است كه ارزش عمق در فضاي باز حياط در دوران معاصر كاهش يافته است كه نشان دهنده حذف سلسله مراتب فضايي دسترسي و محرميت فضايي در ارتباط با فضاي شهري مي باشد.

No abstract