پيامدهاي آسيب‌زاي تسريع در تربيت ديني

مطالعات‌ اخير در قلمرو روان‌شناسي تحولي به‌وضوح‌ نشان‌ مي‌دهد تمامي جنبه‌ها و ساحت‌هاي رشد كودك (جسمي، عقلاني، اجتماعي، عاطفي، اخلاقي و ديني) تابع ساخت‌هاي شناختي و الگوهاي تحولي است. تحول ايمان و تربيت ديني كودك نيز از مراحل‌ و دوره‌هاي‌ مشخصي عبور مي‌كند كه‌ مي‌توان‌ متناسب‌ با هريك از مراحل‌ تحول،‌ به‌ آموزش‌ ديني اقدام‌ كرد.. اما، پرسش اصلي اين است كه مرز بين‌ تحول‌ رواني‌ و تربيت ديني در كودكان‌ كجاست‌؟ دانستن‌ اينكه‌ تحول‌ رواني‌ كودك‌ از مراحلي‌ خاص‌ عبور مي‌كند و هريك‌ از مراحل‌ اقتضاهاي‌ ويژه‌اي‌ را به‌ لحاظ‌ روش ، محتوا و هدف‌ مي‌طلبد، مي‌تواند به‌ اوليا و مربيان‌ كمك‌ كند كه‌ بدانند در هر مرحله‌ از تحول‌ رواني‌ چه‌ انتظاراتي‌ مي‌توانند از كودك‌ داشته‌ باشند و اگر اين‌ انتظارات‌ با توانايي‌ها و قابليت‌هاي‌ كودك‌ انطباِق داشته‌ باشد زمينة‌ آشكارگي دين فطري در يك روند طبيعي به دور از تسريع و تأخير آسيب‌زا فراهم‌ مي‌شود. زيرا هرگونه زودرسي و يا ديررسي در روند تربيت ديني، موجب اختلال و انحراف در روند شكل‌گيري حس ديني در كودكان مي‌شود. در اين مقاله تلاش شده است ضمن ارائه تصويري از مراحل تحول ايمان در كودك، آسيب‌هاي پنهان سرعت بخشي به امر تربيت ديني را با توجه به مراحل رشد در كودك مورد بحث قرار دهد.