برآورد ميزان توليد رواناب و رسوب با استفاده از مدل IntErO در دو حوزه آبخيز استان كهگيلويه و بويراحمد

Estimation of runoff and sediment yield using IntErO model in two watersheds in Kohgiluyeh and Boyerahmad province

اين تحقيق در دو حوزه آبخيز دشت‌روم در شهرستان بويراحمد و حوزه آبخيز كره در شهرستان دنا با استفاده از مدل IntErO انجام شد. پس از جمع‌آوري اطلاعات پايه، 26 متغير ورودي با استفاده از نقشه‌هاي توپوگرافي، خاك‌شناسي، زمين‌شناسي، كاربري اراضي و داده‌هاي اقليمي استخراج و محاسبه شدند. نتايج نشان داد كه حداكثر جريان خروجي از حوزه آبخيز كره و دشت‌روم در دوره بازگشت 100 ساله به ترتيب 235 و 179 متر مكعب بر ثانيه است. به عبارتي ديگر، ميزان توليد رواناب در حوضه كره تقريباً 3/1 برابر جريان خروجي از حوضه دشت‌روم است و مقدار فرسايش حوزه آبخيز دشت‌روم و كره به ترتيب 22/105166 و 58/71402 مترمكعب خاك در سال است. با توجه به نسب تحويل رسوب 195/0 در حوضه دشت‌روم و 487/0 در حوضه كره، مقدار خاك فرسايش يافته انتقالي به خروجي حوضه‌ها (توليد رسوب) به ترتيب 32/20521 و 46/34800 متر مكعب در سال برآورد شد. ضريب شدت فرسايش در حوضه دشت‌روم 338/0 و در نتيجه بر اساس درجات شدت فرسايش مدل، شدت فرايند فرسايش در اين حوضه كم و فرسايش غالب منطقه هم از نوع عميق است و در حوضه كره نيز 403/0 و در نتيجه شدت فرايند فرسايش در اين حوضه متوسط و فرسايش غالب منطقه هم از نوع سطحي است. ميزان توليد رسوب در واحد سطح در حوضه دشت‌روم 53/133 و در حوضه كره 347 مترمعكب در سال است.

This research was conducted in two watersheds Dasht-e-Room in Boyerahmad county and Kareh in Dena county using IntErO model. After collecting basic information; the 26 input variables were extracted and calculated using topographic, pedologic, and geologic and land use maps and climatic data i. The results showed that the maximum outflow from the watersheds of Kareh and Dashtrom in 100 year return period are 235 and 179 cubic meters per second, respectively, In other words, the amount of runoff produced in the Kareh watershed is approximately 1.3 times the oufflow from the Dasht-e- room basin and the amount of soil erosion in Dasht-e-Room and Kare watersheds, 105162.22 and 71402.58 cubic meters per year, respectively. Considering sediment delivery ratio of 0.195 in Dasht-e-Room watershed and 0.487 in the Kareh watershed, the amount of soil eroded transferred to the outlet of the watersheds (sediment yield) is 20521.32 and 34800.46 cubic meters per year respectively. The erosion intensity coefficient in Dasht-e-Room watershed is 0.338 and as a result, based on the degree of erosion intensity of IntErO model, the erosion process intensity in this watershed is low and the dominant erosion of the region is deep. The erosion intensity coefficient in Kareh watershed is 0.403 and as a result, the erosion process intensity in this watershed is moderate and the dominant erosion of the region is superficial. The amount of sediment yield per unit area in Dasht-e-Room watershed is 133.53 and in the Kareh watershed it is 347 cubic meters per year.