آناليز ريسك و رتبه بندي زير حوضه ها به منظور جانمايي LID ها دركنترل سيلاب شهري ( مطالعه موردي: مناطق 10 و 11 مشهد)

Risk Analysis and ranking of sub-basins in order to locate LIDs for controlling urban flood (case study: district 10 and 11 of Mashhad)

در اين پژوهش جهت ارزيابي شرايط سيستم آناليز ريسك و مكان يابي جهت اجراي طرح هاي توسعه كم اثر (LID)، از آناليز ريسك استفاده شد. نتايج نشان داد كه سيستم جمع آوري اگر چه براي سيلاب هاي با دوره بازگشت دوساله مشكل خاصي ندارد ولي براي سيلاب هاي با دوره بازگشت بالاتر ظرفيت مناسب ندارد . جهت آناليز ريسك از احتمال شكست (pof) و پيامد شكست (cof) استفاده شد و با استفاده از Z-Score دسته بندي شدند. نتايج نشان داد كه در مناطق 10 و 11 ، 61.9 و 49.5درصد از زير حوضه در دسته با احتمال شكست بالا (گروه هاي 4 و 5 ) قراردارند . همچنين بررسي پيامد شكست نشان داد كه 16.3 درصد از زير حوضه هاي منطقه 10 و 24 درصد از زير حوضه هاي منطقه 11 در گروه با پيامد شكست بالا قرار دارند. جهت رتبه بندي نهايي زير حوضه به منظور اولويت بندي در جانمايي طرح هاي LID علاوه بر آناليز ريسك، زير حوضه ها بر اساس اولويت هاي اقتصادي اجتماعي و كاربري اراضي نيز دسته بندي گرديد. رتبه بندي نهايي نشان داد 6.6 درصد از زير حوضه هاي مورد مطالعه كه شامل 22.8 درصد از مساحت محدوده مورد بررسي هستند در دسته با ريسك بالا قرار مي گيرند. انجام رتبه بندي، مناطق با خطر سيل بالا را تحت فشار مي گذارد كه كنترل LID را بپذيرند و سرمايه گذاري انجام دهند ، همچنين به مناطقي كه خطر سيل كمتري دارند اما احتمال بالاتر در اجرا و سرمايگذاري LID ها دارند سود مي رسانند.

In this study, the surface water collection systems of districts 10 and 11 of Mashhad were modeled and evaluated using risk analysis. Sub-basins were also ranked in order to locate the implementation of low impact development (LID) practices. The results showed that although the collection system has no particular problem with floods with a two- year return period, it does not have a suitable capacity for floods with a higher return period, so that for floods with 5 and 50 years of return period, it has 80 percent discharge capacity of surface runoff and in these year returns, 29.1 and 38.2 percent of the canals, respectively, face waterlogging and back flow. In order to final ranking of the sub-basin for prioritizing the location of LID practices, in addition to risk analysis, the sub-basins were classified based on economic priorities, social conditions and land use. The final ranking that 6.6% of the studied sub-basins, which includes 22.8% of the study area are in groups 4 and 5 (the highest Priority). Ranking puts areas with high flood risk under pressure to accept LID control and make an investment in it, as well as benefits areas where are at lower risk of flooding but are more likely to implement LID practices and invest in them.