ناترازي نرخ ارز حقيقي وتنوع صادرات غير نفتي در اقتصاد ايران

گسترش پايه صادرات از طريق يك سبد صادرات متنوع، مي تواند در ثبات دريافتي هاي صادراتي و رشد بلند مدت مؤثر باشد. در اين مطالعه، به بررسي عوامل مؤثر بر تنوع صادرات غير نفتي در ايران با تأكيد بر ناترازي نرخ ارز حقيقي در دوره 1396-1360 پرداخته ‌شده است. ابتدا ناترازي نرخ ارز حقيقي با استفاده از الگوي رهيافت خود رگرسيون برداري (VAR) اندازه گيري شده است، كه نتايج حاكي از، دو ناترازي چشمگير در اقتصاد ايران مي باشد. سپس اثر ناترازي نرخ ارز حقيقي بر تنوع صادرات غيرنفتي در اقتصاد ايران با به كار گيري الگوي (VAR) برآورد ‌شده، و نتايج مؤيد اين است كه در اقتصاد ايران در دوره 1360 تا 1396، يك رابطه بلند مدت بين توليد ناخالص داخلي سرانه، ناترازي نرخ ارز حقيقي، بي ثباتي سياسي، اندازه دولت و تنوع صادرات غير نفتي وجود دارد. همچنين نتايج توابع واكنش آني، كه اثر يك شوك مثبت متغيرهاي مدل بر پويايي هاي تنوع صادرات غير نفتي را نشان مي دهد، حاكي از آن است كه بي ثباتي سياسي، اندازه دولت، توليد ناخالص داخلي، تنوع صادرات غير نفتي را تا چند دوره كاهش مي دهد. به علاوه، با ايجاد تكانه اي به اندازه يك انحراف معيار بر نا ترازي نرخ ارز حقيقي، تنوع صادرات غيرنفتي، ابتدا افزايش مي يابد و سپس به طور ملايم به سمت مقدار بلند مدت خود همگرا مي شود. از اين رو، اعمال سياست هاي ارزي مناسب، مي تواند در بلند مدت با حذف ناترازي نرخ ارز، تنوع صادراتي را افزايش دهد.