تبيين رويكرد همبست در مناسبات هيدروپليتيك منطقه آسياي مركزي

Explaining the Nexus Approach in the Hydropolitical Relations of the Central Asian Region

پيوند آب و انرژي و غذا به مفهومي متداول در تحقيقات تغيير محيط زيست و بحث­هاي مربوط به سياست تبديل شده است كه از طريق شناسايي تركيب­هاي بهينه سياست­ها و ترتيبات حكمراني در بخش­هاي آب، انرژي و غذا، انسجام در سياست­هاي اعمالي را ارتقا مي­بخشد­. از طرفي، اختلافات مرزي بر سرمنابع آبي همراه با عدم توزيع برابر منابع آب در منطقه آسياي مركزي، زمينه‌ساز ظهور و بروز اختلافات جدي در روابط كشورهاي اين منطقه شده است. در حقيقت، مي‌توان جغرافيا را مهم‌ترين عامل به‌وجود آورنده اختلافات در حوزه آب تلقي نمود. سوال مقاله عبارت است از اينكه از منظر رويكرد همبست، هيدروپليتيك آب­هاي فرامرزي در منطقه آسياي مركزي چگونه قابل تحليل است؟ فرضيه مقاله از اين قرار است، رويكرد همبست آب- غذا - انرژي به مثابه رويكردي كل­گرايانه در منطقه آسياي مركزي، رويكرد نوين و مؤثري براي سياسي­ز­دايي از مسأله آب­هاي فرامرزي است. اين رويكرد به جاي تمركز بر هر بخش )آب، غذا يا انرژي( به ­صورت مجزا و در هر كشور منطقه، مي­تواند به‌صورت كل­گرايانه به حكمراني تعاملات بين بخش­ها و سياست­ها در تمام كشورهاي حوضه آبريز درياچه آرال بپردازد و مانع از بخشي­ن گري و چالش ­هاي حاصل از نگرش تقليل­گرايانه در اين منطقه شود. روش تحقيق به صورت تبييني- تحليلي است و داده­ها و اطلاعات به صورت اسنادي كتابخانه ­اي استفاده از منابع و مقالات موجود در فضاي مجازي و گزارش­هاي علمي جمع آوري شده است.

The link between water, energy and food has become a common concept in environmental change research and policy discussions, which, by identifying the optimal policy combinations and governance arrangements in the water, energy and food sectors, promotes coherence in practiced policies. On the other hand, border disputes over water resources, along with the inequitable distribution of water resources in the Central Asian region, have led to the emergence of serious disputes in the relations between the countries of this region. In fact, geography can be considered the most important factor in creating disputes in the field of water. According to this, The question of the article is how to analyze the hydropolitics of extraterritorial waters in the Central Asian region from the perspective of Nexus approach? The paper hypothesizes that the water-food-energy Nexus Approach, as a holistic approach in the Central Asian region, is a new and effective approach to the depoliticization of the extraterritorial waters issue. This approach, instead of focusing on each sector (water, food or energy) separately and on each country of the region, can holistically address the governance of the interactions between sectors and policies in all countries of the Aral Sea Basin and prevent partiality and the challenges arising from the reductionism attitude in this region. The research method is explanatory-analytical and data and information have been collected in the form of library documents using resources and articles available in cyberspace and scientific reports.