ارزيابي مطلوبيت سبد غذايي گياهي از منظر ابعاد زيست محيطي و مقايسه آن با سبد غذايي رايج جامعه ايراني

توليد و مصرف غذا، يكي از ابعاد مهم تأثير كشاورزي بر منابع آب محسوب مي‌شود. از اين‌رو تغيير سبدغذايي خانوار به‌طور مستقيم مي‌تواند بر وضعيت منابع آب تأثير گذارد. در اين پژوهش از شاخص‌هاي ردپاي آب و كربن براي تعيين مطلوبيت دو سبدغذايي گياهي و رايج جامعه استفاده شد. نتايج نشان داد كه اگرچه شاخص بحران آب سازمان ملل (UN/WCI) با تغيير سبدغذايي رايج جامعه به سبدغذايي گياهي همچنان بحران شديد آبي را نشان مي‌دهد اما ترويج و انتخاب سبدغذايي گياهي، مي‌تواند منجربه كاهش فشار بر منابع آب و محيط‌زيست ايران شود. سبدغذايي رايج و سبدغذايي گياهي به ترتيب ردپاي آبي معادل 60.8 و 56.3 ميليارد مترمكعب/سال براي كشور به همراه دارد. سبدغذايي گياهي با توليد 36.9 ميليون تن CO2 در سال، نزديك به 9.8 ميليون تن CO2 كم‌تري نسبت به سبدغذايي رايج توليد مي‌كند. درحالت كلي سبدغذايي گياهي سبب كاهش 7 درصدي ردپاي آب مصرفي و كاهش تقريباً 21 درصدي ردپاي كربن توليدي نسبت به سبدغذايي رايج جامعه مي‌شود. در بررسي سهم گروه‌هاي غذايي سبد گياهي از منظر ردپاي آب مصرفي، گروه حبوبات و مغزها (38%) و از منظر ردپاي كربن توليدي، گروه سبزيجات (27%) بيشترين تأثير را بر منابع آب دارند. نتايج اين تحقيق توصيه مي‌كند كه با تغيير سبدغذايي رايج جامعه ايراني به سبدغذايي گياهي، گروه‌هاي غذايي ميوه‌ها و سبزيجات سهم بيش‌تري را در وعده‌هاي غذايي مصرفي داشته باشند و بجاي آن از مصرف انواع گوشت‌ها و نان و غلات (به ويژه برنج) كاسته شود.