اثرات بيولوژيكي گونه‏هاي تريكودرماي ريزوسفر گوجه‏فرنگي و قارچ‌كش بيولوژيكي Trichomax-HV عليه بيماري پژمردگي فوزاريومي گوجه‏فرنگي در شرايط آزمايشگاهي

پژمردگي فوزاريومي گوجه‏فرنگي از مهم‌ترين و شايع‏ترين بيماري‏هاي گوجه‏فرنگي در مناطق زير كشت اين گياه در سراسر جهان مي‏باشد. كنترل بيولوژيك بيماري هاي گياهي با استفاده از ميكروارگانيسم هاي غير بيماري‌زا توجه بسياري از پژوهشگران را به خود جلب نموده است. از موفق‏ترين و پركاربردترين ميكروارگانيسم‏هايي كه باعث جلوگيري از خسارت قارچ‏ها در گياهان مي‏شوند، گونه‏هاي مختلف جنسTrichoderma  مي‏باشند. در اين تحقيق اثر دو جدايه Trichoderma harzianum و Trichoderma virens و سم بيولوژيك TrichomaxHV عليه Fusarium oxysporum f. sp. lycopersici عامل بيماري پژمردگي فوزاريومي گوجه فرنگي در آزمايشگاه و گلخانه مورد ارزيابي قرار گرفت. فعاليت آنتاگونيستي اين جدايه ها عليه اين بيمارگر در آزمايشگاه به روش كشت متقابل مورد مطالعه قرار گرفت. به ‌منظور بررسي اثر اين جدايه هاي آنتاگونيست در گلخانه، ابتدا مايه تلقيح قارچ بيمارگر به يك‌سوم تحتاني خاك گلدان‏ها افزوده شد و به‌ محض انتقال دادن گياهچه‏ها به گلدان، آنتاگونيست‏هاي قارچي به گلدان ها اضافه شد و پس از 60 روز برهم‏كنش بين بيمارگر و آنتاگونيست، مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج بررسي‏هاي آزمايشگاهي نشان داد كه T. harzianum به ميزان 9.48 درصد، TrichomaxHV به ميزان 6.45 درصد و T. virens به ميزان 22.36 درصد از رشد بيمارگر (در مقايسه با شاهد) جلوگيري كردند و باعث كلونيزه كردن پرگنه‏هاي بيمارگر شدند. عوامل آنتاگونيست در آزمايش‏هاي گلخانه‏اي موجب افزايش ارتفاع ساقه، وزن تر و خشك اندام هاي هوايي و ريشه در غياب بيمارگر شدند. فقط T. harzianum در برهم‏كنش‏ با بيمارگر باعث افزايش ارتفاع ساقه، وزن تر و خشك اندام هاي هوايي و ريشه نسبت به شاهد آلوده شد.