ارزيابي كارايي ميكروارگانيسم‌هاي موثر (EM®) عليه نماتد ريشه‌گرهي (Meloidogyne javanica) در گياه گوجه‌فرنگي

نماتدهاي موجود در جنس Meloidogyne spp. به دليل انتشار جغرافيايي گسترده، دامنه ميزباني وسيع و ايجاد خسارت شديد در گياهان به عنوان خطرناكترين نماتدهاي انگل گياهي مطرح مي‌باشند. به دليل آثار منفي استفاده از سموم نماتدكش بر سلامت انسان و محيط زيست، توسعه ساير روش‌هاي مديريتي براي نماتدهاي انگل گياهي ضروري مي‌باشد. مهار زيستي يكي از گزينه‌هاي مورد توجه براي كنترل اين نماتدهاي به جاي سموم شيميايي مي‌باشد. در مطالعه حاضر، در شرايط گلخانه تأثير غلظت‌هاي مختلف از تركيب تجاري EM® (ميكروارگانيسم‌هاي موثر) به تنهايي و EM® + عصاره برگ گياه گل‌جعفري (Tagetes erecta) مخلوط شده با نسبت مساوي، روي گياه گوجه‌فرنگي براي كنترل نماتد M. javanica بررسي شدند. گياهچه‌هاي گوجه‌فرنگي در مرحله چهار برگي با يك ميلي‌ليتر از سوسپانسيون تخم نماتد M. javanica حاوي 6000 تخم مايه‌زني شدند. هم‌زمان با مايه‌زني نماتد و به روش خيساندن خاك، گياهچه‌ها با 50 ميلي‌ليتر EM® و EM® + عصاره برگ گياه گل‌جعفري در غلظت‌هاي 5، 10، 15 و 20 درصد تيمار شدند. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با پنج تكرار انجام پذيرفت. نتايج پس از 60 روز نشان داد كه خيساندن خاك گياهان سالم و آلوده با EM® به تنهايي و EM® + عصاره برگ گياه گل‌جعفري باعث بهبود شاخص‌هاي رويشي گياه مي‌شود. تعداد تخم، گال و كيسه تخم در ريشه و فاكتور توليدمثل نماتد در گياهان تيمار شده با مخلوط EM® + عصاره برگ گياه گل‌جعفري در غلظت 20 % به عنوان بهترين تيمار، به ترتيب 28، 40، 37 و 27 درصد نسبت به گياهان شاهد كاهش يافت.