اثر قارچ Beauveria bassiana و نانوسيليكا روي شته مومي كلم Brevicoryne brassicae و زنبور پارازيتوييد آن Diaeretiella rapae در شرايط آزمايشگاهي

شته مومي كلمBrevicoryne brassicae  يكي از آفات مهم و خسارت‌زاي چليپاييان است كه در بسياري از نقاط ايران فعال است و در طول دوره ي زمستان موجب ايجاد خسارت كمي و كيفي در زراعت گياهان مذكور مي شود. دشمنان طبيعي متعددي نظير زنبور پارازيتوئيد Diaeretiella rapae روي اين شته فعاليت دارند. در سال هاي اخير عوامل سازگار با محيط زيست به دليل اثرات جانبي كمتر در كنترل آفات بيشتر مورد توجه قرار گرفته اند. اين مطالعه براي تعيين تاثير غلظت هاي مختلف (103، 104، 105، 106 و ۱۰7 اسپور بر ميلي ليتر) قارچ Beauveria bassiana (Bals.) Vuill. و نانوسيليكا در غلظت هاي (125، 250، 500، 1000 و 2000 ppm) به صورت جداگانه و توأم روي زنده ماني جمعيت شته مومي كلم و زنبور پارازيتوئيد آن انجام شد. آزمايش ها در دماي2±25 درجه سلسيوس، رطوبت نسبي 5±65 و دوره نوري 8: 16ساعت (تاريكي: روشنايي) در آزمايشگاه انجام شد. مقادير LC50 حاصل از تجزيه پروبيت در نتيجه تاثير غلظت هاي مختلف قارچ بعد از گذشت 7 روز و نانوسيليكا طي 24، 48 و 72 ساعت پس از تيمار روي حشرات كامل شته مومي كلم به ترتيب برابر با ۱۰۵×2/2 اسپور بر ميلي ليتر و 4356/14، 1164/42 و 487/19 ppm بود، همچنين در نتيجه تاثير غلظت هاي مختلف قارچ بعد از گذشت 4 روز و نانوسيليكا طي 24، 48 و 72 ساعت پس از تيمار روي زنبور پارازيتوئيد به ترتيب ۱۰6×1/2 اسپور بر ميلي ليتر و 3639/79، 619/51 و 289/77 ppm بدست آمد. نتايج حاكي از حساسيت حشرات كامل شته مومي كلم به قارچ بود. كمترين زمان لازم براي مرگ 50 درصد افراد جمعيت شته مومي كلم توسط قارچ در غلظت 107 اسپور بر ميلي ليتر 5/02 روز محاسبه شد. ميزان تلفات نانوسيليكا 72 ساعت پس از تيمار در بالاترين غلظت روي شته مومي كلم و زنبور پارازيتوئيد به ترتيب90 و 99/66 درصد برآورد شد. همچنين اختلاط اين دو عامل در 72 و 120 ساعت پس از تيمار حشرات كامل شته مومي كلم و زنبور پارازيتوئيد تفاوت معني داري با تيمار شاهد داشت. بر اساس نتايج اين تحقيق قارچ B. bassiana و نانوسيليكا مي توانند به عنوان عوامل مؤثر در برنامه مديريت تلفيقي اين شته مورد استفاده قرار گيرند.