بررسي مقاومت تدريجي (Slow rusting) در برخي از لاين هاي پيشرفته گندم نسبت به زنگ ساقه (Puccinia graminis f. sp. tritici)

چكيدهظهور و گسترش سريع نژادهاي بيماريزاي عوامل زنگ هاي گندم تحقيقات را به سمت يافتن منابع مقاومت پايدار هدايت كرده است. مقاومت تدريجي (Slow rusting) نوعي مقاومت نژاد غيراختصاصي و پايدار است. در اين مطالعه به منظور تشخيص منابع احتمالي داراي مقاومت پايدار نسبت به زنگ ساقه، پارامترهاي مقاومت تدريجي شامل ضريب آلودگي (CI)، شدت نهايي بيماري (FRS)، نرخ آلودگي ظاهري (r) و مقدار نسبي سطح زير منحني پيشرفت بيماري (rAUDPC) در 46 لاين گندم همراه با شاهد حساس (مخلوط رقم McNair  و لاين CD9012 ) طي سال هاي زراعي 951394 و 961395 در مزرعه آزمايشي ايستگاه تحقيقات كشاورزي اردبيل ارزيابي شدند. ارزيابي لاين ها تحت شرايط آلودگي طبيعي و در برابر جمعيت نژادي داراي پرآزاري براي ژن هاي مقاومت Sr25، Sr5 ، Sr6 ، Sr7a  ،Sr9f  ، Sr23، Sr28 ، Sr29 ، Sr30 ، Sr33 ، Sr34 ، Sr37 ، SrDP2 ، SrGT، SrPL ، SrWLD ،SrH   و SrTmp انجام شد. نتايج بررسي ها نشان داد كه لاين هاي گندم M9313، M9314،M9316  و M9320 مقادير پاييني از CI، FRS، r  و rAUDPC نشان دادند و به عنوان لاين هاي داراي سطح مطلوب مقاومت تدريجي در نظر گرفته شدند. لاين هاي شماره C9310، C946،C948 ، CD946 M933، M9312 وM9318  مقادير متوسطي از پارامترهاي مقاومت به زنگ ساقه را نشان دادند و به عنوان لاين هاي داراي سطح متوسط مقاومت تدريجي براي زنگ ساقه در نظر گرفته شدند. 25 لاين نيز داراي سطح پايين مقاومت تدريجي و بقيه لاين ها در گروه لاين هاي حساس و بدون هيچ نوع مقاومت تدريجي گروه بندي شدند. لاين هاي داراي سطح مطلوب و متوسط مقاومت تدريجي كه از اين مطالعه تشخيص داده شدند، مي توانند براي معرفي رقم كانديد شده يا در برنامه هاي به نژادي گندم نسبت به زنگ ساقه استفاده شوند.