غربال و ارزيابي تنوع فنوتيپكي جدايه‌هاي غيرتوكسين‌زاي Aspergillus flavus در باغات پسته ايران

استفاده از سويه‌هاي غيرتوكسين‌زاي قارچ Aspergillus flavus به عنوان يك روش بيولوژيك مؤثر براي كاهش آفلاتوكسين در كشورهاي مختلف در حال توسعه است. سويه‌هاي غيرتوكسين‌زا قادر به رقابت با سويه‌هاي توكسين‌زا و اشغال بستر هستند و اين امر باعث كاهش جمعيت توكسين‌زا و ميزان آفلاتوكسين در بستر غذايي مي‌شود. هدف از اين مطالعه، بررسي تنوع در جمعيت غيرتوكسين‌زاي A. flavus از نظر مورفولوژيكي بود. تعداد 225 نمونه ميوه و خاك پسته از استان‌هاي مختلف جمع‌آوري و براي جداسازي قارچ از روش سري‌هاي رقت و محيط كشت AFPA استفاده شد. براي غربال اوليه جدايه‌هاي غيرتوكسين‌زا از روش بخار آمونياك در محيط كشت نارگيل آگار و براي تأييد نتايج از روش كروماتوگرافي لايه نازك (TLC) استفاده شد. تعيين گونه جدايه‌هاي حاصله به روش مولكولي با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي گونه FLAVIQ1/FlaQ2 انجام شد. ويژگي‌هاي ماكرومورفولوژيكي و ميكرومورفولوژيكي 56 سويه غيرتوكسين زاي A. flavus به دست آمده، با استفاده از چهار محيط كشت CYA (czapek yeast agar)، MEA (malt extract agar)،CY20S  (czapek yeast 20% sucrose) و CZ (czapek) مورد مقايسه قرار گرفت. بررسي اين خصوصيات، جدايه  هاي غيرتوكسين‌زايA. flavus را در پنج گروه قرار داد. الگوي رشد پرگنه در محيط‌ كشت CYA25 قابليت تفكيك خوبي در بين جدايه‌ها از خود نشان داد. نتايج نشان داد در ميان جدايه‌هاي غيرتوكسين‌زا A. flavus به دست آمده از مكان‌هاي جغرافيايي مختلف تنوع زيادي وجود دارد كه دليل آن مي‌تواند به وجود گونه‌هاي مختلف در كمپلكس A. flavus مربوط باشد.