عنوان مقاله :
بازنمايي خاطرۀ شهري به مثابۀ تصاوير عكاسانۀ سوررئاليستي در كتابِ «دوران كودكي در برلين حوالي 1900»
پديد آورندگان :
صياد ، عليرضا دانشگاه هنر - دانشكدۀ سينما-تئاتر - گروه آموزشي سينما
كليدواژه :
والتر بنيامين , خاطرات كلانشهري , تصاوير عكاسانه , اوژن آتژه , سوررئاليسم , كتاب «دوران كودكي در برلين حوالي 1900»
چكيده فارسي :
فضا، مكان، و شهر مفاهيمي كليدي در نوشتههاي «والتر بنيامين»، فيلسوف و متفكر آلماني، محسوب ميشوند. وي در آثارش خصوصاً تجربه ادراكي مواجهه با فضاهاي شهري مدرن را مورد مطالعه قرار داده است. در ميان نوشتههاي شهري بنيامين، كتاب «دوران كودكي در برلين حوالي 1900» از جايگاهي متمايز برخوردار است. اين كتاب از طريق پروژه ناتمام «وقايعنامه برلين» ظهور پيدا كرد و روايت تجربيات و خاطرات دوران كودكي وي از زندگي در برلين مدرن در سالهاي انتهايي قرن نوزدهم و سالهاي ابتدايي قرن بيستم است. بنيامين، بهمنظور يافتن راهكاري مناسب براي بازنمايي خاطرات دوران كودكياش از تجربه كلانشهري، از ظرفيتهاي تكنولوژيهاي بازتوليدي مدرن، همچون سينما و عكاسي، بهره ميگيرد. پژوهش حاضر سبك نگارشي بنيامين در اثر مذكور در توصيف فضاهاي شهري را با شيوه عكاسي «اوژن آتژه»، عكاس فرانسوي، از فضاهاي شهري پاريس مقايسه ميكند. خودِ او آتژه را از پيشگامان عكاسي سوررئاليستي محسوب ميكرد و معتقد بود تصاوير شهري آتژه از كيفيتي رؤيايي و وهمگونه برخوردارند.هدف پژوهش: مقاله حاضر ميكوشد اين نكته را آشكار سازد كه بهرهگيري بنيامين از تكنولوژيهاي نوين، خصوصاً عكاسي، در بازنمايي خاطرات شهري دوران كودكياش چگونه نقشي تعيينكننده در سبك نگارش و ساختار متن ايفا ميكند. مقاله بر آن است كه دلالتهاي اجتماعي و سياسياي را كه بنيامين، با اتخاذ رويكرد عكاسانهسوررئاليستي، در بازنمايي خاطرات كودكياش از شهر برلين به آنها اشاره كرده است برجسته سازد.روش پژوهش: اين پژوهش با روش توصيفيتحليلي و با بهرهگيري از منابع كتابخانهاي انجام شده است.نتيجهگيري: پژوهش حاضر اين نتيجه را مطرح ميكند كه تصاوير عكاسانهمتنيِ بنيامين از تجربه و خاطره كلانشهري نهتنها در رابطه با گذشته بلكه در پيوند با زمان حال و آينده معنا پيدا ميكنند. تصاويرِ «بيصدا» و سوررئاليستيِ او از خاطرات دوران گذشته برلين، در مواجهه با تبليغات پرشكوه و نويدهاي فريبنده حزب نازي، پژواك و معناي خود را پديد ميآورند.