تبيين مدل خلاق طراحي معماري براي نوآموزان، مبتني بر يادگيري از طبيعت

بيان مسئله: در فرايند طراحي معماري، خلاقيت در پردازش ايده نقش اساسي ايفا مي‌كند. همانطور كه ايده‌هاي خلاقانه بدون پشتوانه‌ ذهني بروز نمي‌كند، ايده‌هاي گذشته نيز تبار و پشتوانه‌ خلاقيت‌هاي آينده‌اند. طبيعت با سال‌ها كارآمدي و تنوع، متعاقب اصل انتخاب طبيعي، مي‌تواند در فرايند خلاقانه‌ طراحي معماري به‌عنوان تبار و الگو قرار گيرد. اين پژوهش بر محوريت هم‌‌زمان فرايند خلاقيت، فرايند طراحي و علم بيونيك، در پي فرايند بهره‌گيري خلاقانه از بيونيك است، كه در پژوهش‌هاي پيشين، هم‌پوشاني اين سه مؤلفه لحاظ نشده است. هدف پژوهش: از آنجا كه معماري از اساس، ماهيتي بين‌‌رشته‌اي دارد، با توجه به نقش نظام‌‌هاي فرايند طراحي، فرايند خلاقيت و علم بيونيك، هدف اين پژوهش نتيجه‌‌گيري در قالب سامانه‌ مفهومي و منطقي، و برقراري ارتباطي معنادار و هدفمند بين عناصر و مفاهيم ذكرشده است تا بنياني براي فرايند طراحي معماري خلاقانه با يادگيري از طبيعت قرار گيرد. روش پژوهش: روش اين پژوهش استدلال منطقي با استفاده از تدابير تحليليتوصيفي در زمره‌ رويكرد كيفي، در پي تدوين رابطه‌ بين گزاره‌هاي خلاقيت، طراحي معماري و الگوهاي برگرفته از طبيعت است. ماهيت تحقيق از حيث هدف، كاربردي و نوع تحقيق نيز مروري است. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي پژوهش مؤيد آن است كه طبيعت بستر مناسبي براي غناي بصري نوآموزان در جهت ايده‌يابي طراحي است و بهره‌گيري از عملگرهاي بصري به‌عنوان يك راهبرد شناختي بازيابي‌هاي بصريِ زمان نهفتگي ذهن را در مرحله‌ خلق ايده در پي دارد كه به تنوعِ طرح نهايي منجر خواهد شد. دانشِ مبتني بر شناخت اجزاي طبيعت روش‌هايي از تجربه‌ ساختارها و سيستم‌ها را پيش روي ما قرار داده كه شانس بيشتر براي فهم مسئله‌ معماري و تنوع راه‌حل و در نتيجه افزايش توانايي خلاقيت طراحان مبتدي را فراهم مي‌كند. همچنين مراحل فرايند طراحي و خلاقيت برگرفته از بيونيك هم‌پوشاني دارند. قاب‌بندي بيونيكي مسئله‌ طراحي معماري، گزينش صحيحِ فهرستِ وارسي از طبيعت بر اساس مسئله و درستي مقياس درجه‌بندي ارتباط اين فهرست با مسئله‌ طرح از گام‌هاي اساسي مدل فرايند طراحي خلاق معماري بيونيكي محسوب مي‌شود.