كليدواژه :
ناقدان ملاصدرا , روش مشائي , هانري كربن , تمايز تحقيق از ارائه , حكمت نومشائي
چكيده فارسي :
فقدان تاريخ فلسفه انديشمندان مسلمان، سبب غفلت فلسفه پژوهان از برخي مكاتب فكري و نظرات متنوع گرديده است، به خصوص متفكران متاخر از ميرداماد، يا به كلي مغفول مانده اند يا به نحو معوج معرفي شده اند. در اين ميان، چندين نظام فكري در تقابل با آموزه هاي ملاصدرا تاسيس شد كه نخستين آنها، مكتب رجب علي تبريزي است. او كه تسلط ويژه اي بر انديشه هاي مشايي و به خصوص كتب سينوي داشت، به حسب مسايل جديدي كه در عصر وي تبلور يافته بود، با تقريري نو از برخي مباني تفكر مشايي و بازخواني برخي اصطلاحات، تلاش كرد تا ادبيات فلسفه مشايي را ارتقا دهد. گرچه تبريزي در مقام ارايه مطالب، براي هر ادعايي برهان عقلي اقامه نموده، بر روش مشايي پاي بند بود؛ اما او در مقام تحقيق، به هيچ وجه خود را به منابع مشاييان محدود نكرد و از منابع ساير انديشمندان، به خصوص آموزه هاي ديني ايده گرفت. بنابراين چنانكه هانري كربن ما را بدان توجه داده، محتواي آموزه هاي تبريزي «حكمت» خوانده مي شود، از آن رو كه در بستر فرهنگ اماميه تكون يافت و در مسير گردآوري داده ها، طرح مسايل و حتي چشم انداز پاسخ ها، متاثر از نصوص ديني بود. در مجموع با لحاظ دو مقام گردآوري و ارايه، شايسته است كه مكتب متفكر تبريزي را «حكمت نومشايي» ناميد.
چكيده لاتين :
Due to lacking a complete history of Muslim Philosophers, researchers in the field of philosophy have missed a vast variety of schools and doctrines, especially for post-Mirdamadian philosophers who have been either totally ignored or introduced in a distorted way. Among them a couple of thought school had been established which were against Sadrian school; first one was Rajab Ali Tabrizi school. He, who were the master of peripatetic philosophy, especially was familiar with Ibn Sina corpus, due to rising new issues in his era, tried to upgrade peripatetic philosophy by means of put a new peripatetic account forward and reread terms. However he advanced an argument for any given topic and was committed to peripatetic way of thinking, but he did not limit himself to peripatetic sources and employed other scholars from different walks of thinking, especially religious doctrines. Therefore, as Henry Corbin stated, the content of Tabrizi’s thought have been called “wisdom”, because they flourished by Imami culture and in gathering data, asking questions and even the outline for answers show that they are influenced by religious texts. Overall, having two phase of gathering and putting forward, one could call Tabrizi’s school “neo-peripatetic”.
