پديد آورندگان :
احمديوسفي، رؤيا دانشگاه تربيت مدرس، تهران , چوبچيان، شهلا دانشگاه تربيت مدرس - گروه ترويج و آموزش كشاورزي، تهران , چيذري، محمد دانشگاه تربيت مدرس - گروه ترويج و آموزش كشاورزي، تهران
چكيده فارسي :
بحران فرايندي است كه به دليل مجموعه اي از عوامل طبيعي و غيرطبيعي به وقوع پيوسته و خسارات زيادي در بخش هاي مختلف اقتصادي و اجتماعي به بار ميآورد. كشور ايران با توجه به داشتن شرايط اقليمي و جغرافيايي خاص، همواره در معرض تهديدات طبيعي ازجمله خشك‌سالي است و خسارات اقتصادي و اجتماعي بسياري به‌خصوص در بخش كشاورزي متحمل ميشود. استان كرمان از مناطق مهم توليد محصولات كشاورزي در ميان استان هاي كشور با اقتصادي متكي به كشاورزي است. اين امر موجب بهره برداري بيرويه از منابع آبي آن شده است. به علاوه به دليل قرار گرفتن اين استان در مناطق خشك و كويري، مستعد وقوع پديده خشك‌سالي است؛ كه از مهم‌ترين موانع براي تحقق توسعه و بهبود وضع جوامع روستايي در اين استان به شمار ميرود. امروزه با استفاده از برنامه هاي جامع مديريت بحران و به كارگيري اقدامات مؤثر همراه با طرح هاي كاربردي و تا حد امكان كم‌هزينه و چندمنظوره در مرحله ي قبل، حين و پس از بحران، ميتوان به ميزان زيادي از شدت و گستردگي خسارات و تلفات ناشي از بحران كاست. در اين راستا، پژوهش حاضر به دنبال بررسي ميزان اجراي برنامه‌هاي مديريت بحران خشك‌سالي در استان كرمان بوده تا با توجه به وضعيت اجراي آنها، راهكارهايي براي توسعه اجراي اين برنامه‌ها در مناطق مختلف استان ارائه دهد. تحقيق از نوع كاربردي و ابزار اصلي تحقيق پرسشنامه بوده و جهت تجزيه و تحليل داده ها از نرم‌افزار SPSS22 استفاده شد. نتيجه پژوهش نشان داد كه ميزان اجراي برنامه‌هاي مديريت بحران خشك‌سالي استان كرمان در وضعيتي نامطلوب قرار دارد. بنابراين براي رفع كاستي‌ها يا موانع بر سر راه اين برنامه‌ها، با اعطاي تسهيلات و ساماندهي بازار گياهان مقاوم به خشكي و مكانيزه كردن ساير مزارع و همچنين آموزش و آگاهي بيشتر به كشاورزان در رابطه با برنامه‌هاي مديريت بحران خشك‌سالي، اجراي آنها را در اولويت قرار گيرد. با توجه به نقش مهم مشاركت جوامع محلي در اجرا و توسعه برنامه‌هاي مديريت بحران خشك‌سالي، تمركز بر روي اين موضوع در طراحي و اجراي برنامه‌هاي مديريت بحران خشك‌سالي و قرار گرفتن مديريت بحران جامعه‌محور در اولويت سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي ضروري است؛ علاوه بر اين، ارزيابي اجراي برنامه هاي مديريت بحران خشك‌سالي به منظور بررسي موفقيت‌ها و شكست‌هاي اين برنامه ها به عنوان فرايندي مداوم مدنظر قرار گيرد.
چكيده لاتين :
Crisis is a process that occurs due to a number of natural and abnormal factors, causing a great deal of damage to various sectors of the economy and society. Due to its specific climatic and geographical conditions, Iran has always been exposed to natural
threats such as drought and suffers many economic and social losses, especially in agriculture. Kerman province is one of the important
areas in the production of crops, Garden products and livestock in the country, which its economy is highly dependent on agriculture,
which has led to excessive use of water resources in the province. Due to the location of this province in an arid and desert area, it
is susceptible to drought phenomenon; this phenomenon is one of the most chronic and devastating natural disasters which will have
many adverse effects on the economic, social and rural development of Kerman province. Today, using comprehensive crisis management
programs and the use of effective measures, together with low-cost and multi-purpose applications, as well as low-cost and
multi-functional steps before, during and after the crisis, it is possible to reduce the severity and extent of damages and losses caused
by the crisis. The purpose of this study was to evaluate the implementation status of drought crisis management programs in Kerman
province, in order to provide solutions for developing these programs in different parts of the province. The present study was an applied
one and main tool of research was questionnaire and SPSS22 software was used to analyze the data. The results of this study indicate
that the implementation of drought crisis management programs in Kerman province was undesirable. Therefore, to eliminate
the shortcomings or obstacles that stand in the way of these programs; by providing facilities and organizing the market of droughtresistant
plants and mechanizing other farms, as well as training and awareness of farmers, in relation to drought crisis management
programs, the implementation of these programs has been prioritized and since the participation of local communities can play an
important role in the implementation and development of drought crisis management programs, it is necessary to focus more on the
issue of farmers' participation in the design and implementation of drought crisis management programs and community-based crisis
management should be a priority in policy-making and planning; In addition, evaluating the implementation of drought crisis management programs in order to assess the successes and failures of these programs should be considered as an ongoing process.
