مجموعه‌داستان «پلوخورش» هوشنگ مرادي كرماني در ترازوي فبك

فلسفه براي كودكان (فبك)، برنامه‌اي نوين در عرصۀ تعليم و تربيت است كه متيو ليپمن(Matthew Lipman) آمريكايي آن را ابداع كرد و هدفش آموزش مهارت انديشه‌ورزي در كودكان است. اين برنامه مفاهيم متنوع فلسفي را در قالب روايت به كودكان ارائه مي‌دهد. در اين جستار كه با روش توصيفي تحليلي و بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي صورت گرفته‌، غناي ادبي، فلسفي و روانشناختي داستان‌هاي «دوربين شكاري»، «زير نور شمع»، «هنرمند»، «پيشكش» و «پلوخورش» از مجموعه‌داستان «پلوخورش» هوشنگ مرادي كرماني، بر اساس برنامۀ فبك بررسي شده‌است. دستاورد پژوهش گواه ظرفيت بالاي داستان‌ها در ساحت‌هاي سه‌گانه است. شخصيّت‌هاي اصلي داستان‌ها، شخصيّت‌هايي پويا هستند و خواننده به‌خوبي با آنان همذات‌پنداري مي‌كند. پيرنگ داستان‌هاي «دوربين شكاري» و «زير نور شمع» غيرتلقيني است و در پايان داستان گره‌گشايي صورت نمي‌گيرد؛ اما در داستان‌هاي «هنرمند»، «پيشكش» و «پلوخورش» پيرنگ داستان تلقيني و پايان آن‌ها همراه با گره‌گشايي‌ است. به‌جز داستان «هنرمند»، باورپذيري در بقيۀ داستان‌ها مطلوب است. همۀ داستان‌ها مضامين و درونمايه‌هاي فلسفي ارزشمندي دارند. درونمايه، ‌جز در داستان «دوربين شكاري»، در ديگر داستان‌ها به‌نحوي تلقيني ارائه شده‌ كه در تضاد با اهداف برنامۀ فبك است. در هر پنج داستان گفت‌وگوهايي وجود دارد كه برخي از آن‌ها چالشي‌اند؛ اما براي هم‌سو شدن با اهداف برنامۀ فبك، نيازمند تغييراتي است. زبان نگارش داستان‌ها امروزي و روان است و تنها داستان «هنرمند» زباني كهنه و ديرياب دارد. از نظر تناسب مفاهيم با سطح درك مخاطب، داستان‌هاي «زير نور شمع»، «پيشكش» و «هنرمند» صحنه‌هايي خشونت‌آميز دارند كه نيازمند بازنويسي است.