ديالكتيك عين و ذهن و اين‌هماني سوژه و ابژه در نظريه و شعر نيما يوشيج

«عينيت‌گرايي» از اصلي‌ترين و مهمترين مفاهيم نظريۀ شعري نيمايوشيج است. عده‌اي منظور او را خلق شعرهايي كاملاً عيني دانسته‌ و با ذهني يافتن بخشي از اشعارش، نظريه‌ و شعر وي را دچار تناقض يافته‌اند. برخي نيز با نسبت دادن نادرست اين مفهوم به ديگر اجزاء نظريه و شعر او، تعريفي متفاوت از اين مفهوم به دست داده‌اند. با دقت در آراء نيما و همچنين در نظر گرفتن سير تاريخي اين مفاهيم در شعرش، درمي‌يابيم كه اساس تفكر و رويكرد نيما «ديالكتيكي» است و وي با توجه به آراء فيلسوفاني نظير «هگل» و «ماركس»، به اين‌هماني سوژه (ذهن) و ابژه (عين) دست زده و در نهايت بدون آنكه اصل عينيت‌گرايي مورد نظرش مخدوش شود، از تضاد بين اين دو به سود عينيت عبور كرده است؛ به اين صورت كه خود او نيز به جزوي از آن عينيت تبديل مي‌شود. به بيان ديگر، آنچه منتقدان را در مواجهه با اين مفاهيم به اشتباه انداخته است، درنيافتن اين همجواري و تقابل ديالكتيكي بوده است. توجه به ساختار ديالكتيكي مورد نظر نيما، در فهم و تحليل اشعار وي بسيار راهگشا است و در اين مقاله علاوه بر ترسيم دقيق رويكرد او در اين زمينه، با نقد چهار شعر وي، پاره‌اي از اشتباهات منتقدان در مواجهه با شعر او برطرف شده است.