شكست ساختاري در ترجيحات مصرف‌كنندگان شير در خانوارهاي شهري و روستايي ايران

شير، به‏ عنوان يك كالاي راهبردي، رابطه مستقيم با سلامت جامعه و امنيت غذايي هر كشور دارد. رفتار و ترجيحات مصرفي مصرف‌كنندگان شير ممكن است بين خانوارها در دوره‌هاي زماني مختلف، متفاوت باشد. با شناخت تغيير رفتار افراد، مي‌توان به بررسي سياست‌‌هاي اجراشده يا اجراي سياست‌هاي جديد پرداخت. از اين‌رو، مطالعه حاضر با هدف بررسي پايداري يا شكست ساختاري ترجيحات مصرف‌كنندگان شهري و روستايي در ايران براي شير پاستوريزه و غيرپاستوريزه صورت گرفت. در اين راستا، از آمار هزينه و درآمد خانوارهاي شهري و روستايي مركز آمار ايران براي دوره زماني 951369 استفاده شد. همچنين، براي تحليل ترجيحات خانوار، از آزمون ناپارامتريك ترجيحات آشكارشده و به‌منظور تفكيك تغييرات ساختاري از تكانه‌هاي زودگذر، از آماره كروسكال-واليس (K-W) استفاده شد. بدين منظور، با استفاده از داده‌هاي ميانگين قيمت و مقدار شير پاستوريزه و غيرپاستوريزه در مناطق شهري و روستايي و با مقايسه انتخاب‌هاي مصرف‌كنندگان در دوره‌هاي زماني مختلف، ماتريس ترجيحات ضعيف آشكارشده (WARP) تشكيل شد. نتايج بررسي ماتريس WARPبيانگر وجود يك تناقض در ترجيجات مصرف‌كنندگان براي دو كالاي شير پاستوريزه و غيرپاستوريزه بوده و فرضيه پايداري ترجيجات مصرف‌كنندگان نقض شده است. نتايج محاسبه آماره K-W دلالت بر وجود يك تغيير ساختاري در سال 1374 داشته و بيانگر وجود شكست ساختاري در ترجيحات مصرف‌كنندگان ايراني براي شير است. در نتيجه، پيشنهاد مي‌شود كه در مطالعات آتي، به بررسي سياست‌هاي اجراشده در اين حوزه، اقتصاد رفتاري و ترجيحات مصرف‌كنندگان در خصوص محصولات مهمي همچون شير و ديگر محصولات راهبردي پرداخته شود.