واكاوي نقش دانشگاه نسل چهارم (دانشگاه اجتماعي) در توسعه منطقه‌اي

اين پژوهش باهدف بررسي نقش دانشگاه نسل چهارم (دانشگاه اجتماعي) در توسعۀ منطقه‌اي انجام شد. براي دستيابي به اين هدف از رويكرد كيفي و بهره‌گيري از روش توصيفي تحليلي استفاده شد. مشاركت‌كنندگان بالقوۀ پژوهش شامل متخصصان و صاحب‌نظران حوزۀ آموزش عالي و دانشگاهيان بودند؛ كه بر اساس روش نمونه‌گيري هدفمند زنجيره‌اي و با به‌كارگيري معيار اشباع نظري، تعداد 25 نفر از آن‌ها مورد مصاحبۀ نيمه‌ساختاريافته قرار گرفتند. به‌منظور تجزيه‌وتحليل داده‌ها از نرم‌افزار MAXQDA و تكنيك تحليل مضمون براون و كلارك (2006) استفاده شد. طي فرايند شش مرحله‌اي (آشنايي با داده‌هاي اوليه، ايجاد كدهاي مفهومي اوليه، جستجو و شناخت كدهاي گزينشي، شكل‌گيري مضامين فرعي، تعريف و شكل‌گيري مضامين اصلي و بازبيني تجزيه‌وتحليل)، ابتدا تعداد 141 كد اوليه مشخص شد كه پس از بررسي و پالايش آن‌ها تعداد 82 كد گزينشي به‌دست آمد. بعد از بازبيني و پالايش آن‌ها تعداد 12 مضمون فرعي و 3 مضمون اصلي شناسايي شد. اعتبار داده‌ها از طريق بازبيني توسط مصاحبه‌شوندگان و مرور همتا مورد تأييد قرار گرفت. يافته‌ها نشان داد كه دانشگاه نسل چهارم (دانشگاه اجتماعي) در سه حوزۀ فرهنگي ـ اجتماعي، اقتصادي و زيست‌محيطي زمينۀ توسعۀ منطقه‌اي را فراهم مي‌آورد. در حوزۀ فرهنگي و اجتماعي از طريق توسعۀ اجتماعي، اشاعۀ ارزش‌ها و هويت منطقه‌اي، توسعۀ تفكر مردم‌سالاري، اميدآفريني اجتماعي و مشاركت در تمدن‌سازي و ايجاد تعهد مدني در توسعۀ منطقه نقش دارد. در حوزۀ اقتصادي از طريق ايجاد اقتصاد مبتني بر دانش، دانشگاه نسل چهارم محرك اقتصاد مولد و پايدار منطقه‌اي بوده و از طريق توسعۀ كارآفريني اجتماعي و خروجي‌هاي حرفه‌اي و ماهر در توسعۀ منطقه‌اي تأثيرگذار است و در نهايت در حوزۀ زيست‌محيطي از طريق تشويق فرهنگ حفاظت از محيط‌زيست، دانش‌افزايي زيست‌محيطي و توسعۀ فنّاوري‌هاي زيست‌محيطي، باعث توسعۀ منطقه‌اي مي‌شود.