عنوان مقاله :
دفاع دوحدي و راهحلهاي فرانكفورتي مقابل آن
پديد آورندگان :
دانش ، جواد پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي - گروه فلسفه اخلاق
كليدواژه :
دفاع دوحدّي , فرانكفورت , اصل امكانهاي بديل , انسداد منطوي , فرآيند مغزي مداخلهگر
چكيده فارسي :
براساس اصل امكانهاي بديل، عامل، تنها در صورتي در قبال آنچه انجام داده است، مسئوليت اخلاقي دارد كه ميتوانست به گونهاي ديگر عمل كند يا تصميم بگيرد. در مقابل اين ديدگاه، فرانكفورت تأكيد ميكند كه گاه با شرايطي مواجهيم كه اگرچه شخص وادار به انجام عمل نشده، اما اجتناب از انجام آن هم براي او ناممكن است و با اين حال عامل را از نظر اخلاقي، مسئول ميدانيم. دفاع دوحدّي مهمترين پاسخ فيلسوفان به الگوي فرانكفورتي و نفي اصل امكانهاي بديل در آن بوده است و مطابق آن، چه تعيُّن علّي در ميان پديدهها حاكم باشد و چه نباشد، ادعاي فرانكفورتي تحقق نمييابد و ما نميتوانيم با عاملي مواجه شويم كه از نظر اخلاقي در قبال فعلي مسئول باشد، در حاليكه هيچگونه امكان جايگزيني در اختيار ندارد؛ زيرا در حالت عدم تعين علّي، هيچ رابطۀ ضروري و قابلپيشبينياي ميان قرائن و حركات پيشين عامل و انتخاب و رفتار لاحق او وجود ندارد. در حقيقت او هنوز امكان بديل اجتناب از يك فعل مشخص را پيشرو دارد و در حالت وجوب و تعين علّي هم مسئوليت اخلاقي شخص، منتفي و بيمعنا ميشود. فرآيند مغزي مداخلهگر و انسداد منطوي، از جمله پاسخهاي فرانكفورتي به اين رهيافت است كه البته كارآمدي لازم در دفاع از فرانكفورت را ندارد.
عنوان نشريه :
پزوهش هاي عقلي نوين
عنوان نشريه :
پزوهش هاي عقلي نوين