تبيين الگوي مؤلفه‌هاي زيست‌محيطي بر توسعه پايدار شهري مطالعه موردي: منطقه مرزي سيستان

بعد زيست‌محيطي يكي از اساسي‌ترين ابعاد توسعه پايدار است. كه نقش آن در تحقق توسعه پايدار بر كسي پوشيده نيست. ضرورت توجه به بعد زيست‌محيطي جهت نيل به توسعه پايدار امري است كه در چند سال اخير به يك پارادايم در پايداري زيست‌بوم‌ها مبدل شده است. ازاين‌رو پژوهش حاضر نيز تلاش دارد تا به شناسايي شاخص‌هاي زيست‌محيطي و بررسي روابط دروني و متقابل آن‌ها بر توسعه پايدار شهري در منطقه مرزي سيستان در استان سيستان و بلوچستان بپردازد. پژوهش حاضر از نوع كاربردي و از لحاظ روش بررسي توصيفي – تحليلي مي‌باشد. جامعه آماري گروه خبرگان و حجم نمونه به روش هدفمند 20 نفر انتخاب گرديد. روش تجزيه‌وتحليل داده‌ها مدل معادلات ساختاري و نرم‌افزار ايموس مي‌باشد. نتايج حاصل از اين روش بيانگر اين است كه مقدار بتا در مسير تأثير منابع آب بر زيست محيط با ضريب 780/، خاك بر زيست محيط با ضريب 770/ و هوا بر زيست محيط با ضريب 710/ و درنهايت منابع طبيعي بر زيست محيط با 0.580 و متغير زيست محيط بر توسعه پايدار با ضريب 0.840 تأثير دارد. بر اساس آمارهاي به‌دست‌آمده مي‌توان گفت در بين متغيرهاي اثرگذار بر زيست محيط به ترتيب منابع آب، خاك و هوا و سپس منابع طبيعي بيشترين اثر را به خود اختصاص داده‌اند. درنهايت متغير زيست محيط با شدتي برابر با 0.840 بر توسعه پايدار در شهرستان مرزي زاهدان اثر مي‌گذارد. به‌عبارتي‌ديگر اين‌كه اگر متغير برون‌زا (مستقل) مؤلفه‌هاي زيست‌محيطي يك واحد تغيير كند توسعه پايدار نيز 840/ واحد در همان جهت (مثبت) تغيير خواهد كرد. بنابراين مي‌توان گفت كه افزايش توان زيست‌محيطي توسعه پايدار را نيز ارتقاء مي‌دهد. در نهايت متناسب با شرايط و موقعيت مرزي مطالعه موردي، راهكارهاي اساسي در اين زمينه همچون جلوگيري از گسترش ساخت‌وساز، ارزيابي زيست‌محيطي طرح‌هاي توسعه، تدوين برنامه مناسب براي اصلاح فرايندها، حذف كاربري‌هاي ناسازگار و ... ارائه‌شده است.