بازشناسي شهر ساساني ـ اسلامي سيروان بر پايۀ متون تاريخي و شواهد باستان‌شناسي

براساس متون تاريخي و جغرافيايي، سابقۀ سيروان/ شيروان، يكي از شهرهاي مهم منطقۀ جبال، به دورۀ حكومت ساساني باز مي گردد. اين شهر در قرون نخستين اسلامي رونق بسيار داشت و متون تاريخي از آنجا به عنوان كرسي ولايت ماسبذان و يكي از شهرهاي مهم ايالت جبال نام برده اند، اما پس از دوره اي حيات پررونق، از ميانۀ سده چهارم ق از رونق آن كاسته شد. علي رغم اهميت شهر سيروان، تاكنون پژوهشي براي شناخت موقعيت مكاني ، عوامل رشد و گسترش اين شهر و سپس افول آن صورت نگرفته است. در پژوهش پيش رو، با مطالعۀ متون تاريخي و شواهد باستان شناسي، ضمن بازشناسي شهر سيروان، عوامل تأثيرگذار در مكان گزيني، رشد و گسترش و همچنين انقراض آن بررسي خواهد شد. رويكرد تحقيق، تاريخي است و يافته ها با مطالعات اسنادي و مشاهدات ميداني جمع آوري شده است. بنابر نتايج، موقعيت مكاني شهر ساساني ـ اسلامي سيروان با محوطۀ باستاني واقع در روستاي كنوني سَرابكَلان شهرستان سيروان استان ايلام منطبق است. در كنار عوامل طبيعي (همچون زلزله) و كاهش اهميت سياسي منطقه، راه هاي ارتباطي نيز در پي انقراض حكومت آل حسنويه از سدۀ چهارم ق به بعد از رونق افتاد و در مجموع، اين عوامل بيشترين نقش را در انقراض شهر سيروان داشت.