بررسي مفهوم و مصاديق حيات در قرآن و حكمت متعاليه

صدرالمتالهين حيات را مبدا «ادراك» و «فعل» مي داند و با توجه به اصول فلسفه خود مثل اصل اصالت، بساطت و تشكيك وجود ثابت كرد كه حيات، حقيقتي تشكيكي است كه در همه مراتب وجود سريان دارد. بنابراين طبق فلسفه ملاصدرا همه موجودات زنده هستند. در حالي كه طبق فلسفه هاي پيش از ملاصدرا در عالم طبيعت صرفاً حيوانات و انسان ها داراي حيات دانسته مي شدند چراكه فقط اين دو دسته داراي قواي مدركه و محركه بودند و گياهان و جمادات فاقد اين قوا بودند و در نتيجه طبق اين فلسفه ها فاقد حيات دانسته مي شدند. اين ديدگاه با آيات قرآن و مباني فلسفه ملاصدرا قابل پذيرش نيست. در بسياري از آيات قرآن به تسبيح عمومي همه موجودات اشاره مي كند، تسبيحي كه براي انسان قابل فهم نيست. محتواي اين آيات نشان دهنده ي اين است كه همه موجودات داراي آگاهي و حيات هستند. آگاهي و حياتي كه ملاصدرا توانست آن را با اصول فلسفه خود اثبات كند.