تأثير بهداشت روان بر آمادگي استراتژيك براي بحران با توجه به نقش ميانجي قابليت يادگيري و خلاقيت سازماني آتش نشانان استان گيلان

زمينه و هدف: بحران ها اجتناب ناپذير هستند و سازمان ها بايد از نظر استراتژيك براي مقابله با آنها آماده باشند. در اين راستا، قابليت يادگيري و خلاقيت كاركنان سازمان، عوامل مثبت به منظور كنترل بحران محسوب مي شوند. البته سازمان ها هنگامي مي توانند در شرايط بحران به طور اثربخش عمل كنند كه نيروي انساني آنها از لحاظ رواني نيز احساس كاميابي داشته باشد. بنابراين هدف پژوهش حاضر بررسي تأثير بهداشت روان بر آمادگي استراتژيك، براي بحران با توجه به نقش ميانجي، قابليت يادگيري و خلاقيت سازماني آتش نشانان استان گيلان بود. روش: مطالعه حاضر، يك مطالعه كاربردي است و از نظر شيوه جمع آوري نيز مطالعه اي، توصيفي است كه به صورت پيمايشي انجام شده است. جامعه آماري پژوهش را 1111 نفر از كاركنان ايستگاه هاي آتش نشاني استان گيلان تشكيل دادند. با توجه به پراكندگي جامعه آماري، ابتدا از طريق روش نمونه گيري خوشه اي، تعدادي از ايستگاه هاي آتش نشاني در خوشه هايي از استان مشخص شدند؛ سپس بر حسب فرمول كوكران، 286 نفر از آتش نشانان به عنوان نمونه به صورت تصادفي ساده در نظر گرفته شدند. ابزار پژوهش حاضر، پرسشنامه هايي استاندارد سلامت عمومي گلدبرگ (1979)، آمادگي استراتژيك براي بحران ريلي (1987)، قابليت يادگيري سازماني جرزگومز و همكاران (2005) و خلاقيت سازماني رايي و چويي (2017) در نظر گرفته شده است. آلفاي كرونباخ پرسشنامه هاي مذكور به ترتيب 0.88، 0.84، 0.94 و 0.78 به دست آمد. به منظور تجزيه و تحليل داده ها روش مدل سازي معادلات ساختاري نرم افزار Smart PLS مورد استفاده قرار گرفت. يافته ها: نتايج نشان داد بهداشت روان تأثير مثبت و معناداري بر قابليت يادگيري سازماني و خلاقيت سازماني آتش نشانان دارد. همچنين مشخص شد كه قابليت يادگيري سازماني تأثير مثبت و معناداري بر خلاقيت سازماني و آمادگي استراتژيك براي بحران آتش نشانان دارد. البته تأثير بهداشت روان و خلاقيت سازماني بر آمادگي استراتژيك براي بحران آتش نشانان رد شد. نقش ميانجي، قابليت يادگيري سازماني هم در رابطه بين بهداشت روان و آمادگي استراتژيك براي بحران و هم در رابطه بين بهداشت روان و خلاقيت سازماني به صورت مثبت و معنادار پذيرفته شد و نقش ميانجي متغير خلاقيت سازماني در مدل پژوهش رد شد. نتيجه گيري: شرايط بحراني كه يك آتش نشان با آن مواجه مي شود، يك شرايط اضطراري است كه شايد فرد نتواند در لحظه، آن طور كه بايد واكنش آني مناسبي نشان دهد. اما يادگيري باعث آمادگي بيشتر فرد مي شود و در بروز خلاقيت فرد نيز تأثيري مثبت مي گذارد. همچنين سطح مطلوب بهداشت روان كاركنان مي تواند توانايي يادگيري آنها را به صورت مثبت تحت تأثير قرار دهد.