كليدواژه :
قيدجمله , تركيبواژه , جمله مركب , متمم قيدي , جمله پيرو
چكيده فارسي :
يكي از موضوعاتي كه زبانشناسان بدان توجه داشتهاند، قيد در زبان است. زبان روسي نيز به عنوان يكي از شاخههاي زبانهاي هند و اروپايي از اين امر مستثني نيست. نگاه ويژه زبانشناسان به اين مقوله در زبان روسي، پس از مقاله شيويداوا دربارهي «قيدجمله» (детерминант) شكل گرفت و اختلاف آراء و مباحث زيادي را برانگيخت. در اين مقاله با استفاده از روش تحليل منابع كتابخانهاي و تطبيق نمونههاي اخذ شده از منابع، تقسيمبندي جديدي از مقولهي قيدجمله ارائه شد با تكيه بر اين موضوع كه آيا فعل يا جمله را مقيد ميسازد يا خير؟ بدين منظور، نخست به ديدگاه شيويودوا درباره تقسيمبندي عنصرهاي درون جمله اشاره و با استفاده از تعاريف وي براي تمايز قيد فعل و قيد جمله در روسي، برخي ملاكهاي معنايي و نحوي معرفي شدند. بررسي نمونههاي اخذ شده از منابع به اين امر منتج شد كه قيدجمله از لحاظ معنايي به دو دسته قيدهايجمله فاعلي-مفعولي و قيدهايجمله متمم قيدي تقسيمبندي ميشوند. افزونبر صورتهاي واژگاني، جملات پيرويي كه به عنوان جملات تجزيهپذير مشخص شدهاند، به دليل آنكه وابستگي به جمله پايه ندارند، ميتوانند نقش قيدجمله را ايفا كنند.