اصل همكاري در زمينۀ بهره‌برداري از آبراهه‌هاي بين‌المللي، با تأكيد بر آبراهه‌هاي بين‌المللي ايران و عراق

The Principle of Cooperation in the Use of International Watercourses, with Emphasis on Iran-Iraq International Watercourses

امروزه با توسعۀ بهره‌برداري از آبراهه هاي بين‌المللي در امور غيركشتيراني از جمله كشاورزي، صنعتي و بازرگاني اين آبراهه ها بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته اند. همچنين با توجه به تغييرات اقليمي، خشكسالي، بهره‌برداري بيرويه از آب، كمبود منابع آبي و افزايش جمعيت، منازعات بر سر آبراهه هاي بين‌المللي تشديد يافته است. يكي از اصول متداول در حقوق بين‌الملل عمومي، اصل همكاري در بين كشورها ست كه در منشور سازمان ملل متحد و شماري از معاهدات بين‌المللي چندجانبه و دوجانبه از جمله كنوانسيون استفاده هاي غيركشتيراني از آبراهه‌هاي بين‌المللي سال 1997 بر آن تأكيد شده است. منازعات آبراهه‌هاي بين‌المللي در بين ايران و عراق در سال‌هاي اخير صورت حادتري به خود گرفته است كه بدون همكاري بين دو كشور قابل حل‌ و فصل نيست، از اين‌ رو اصل همكاري در زمينۀ آبراهه‌هاي بين‌المللي به‌عنوان موضوع اين تحقيق مورد توجه قرار گرفته است. روش اين تحقيق توصيفي و تحليلي است. هدف اين تحقيق اين است كه نشان دهد اصل همكاري تا چه حدودي در موافقت‌ نامه‌هاي بين‌المللي و موافقت‌ نامه‌هاي دوجانبۀ بين ايران و عراق در زمينۀ آبراهه‌ هاي بين‌المللي انعكاس يافته و تا چه حدودي عملاً اجرا شده است.

Nowadays, the increased use of international watercourses for non-navigational purposes, such as agricultural, industrial, and trade use has put them in the spotlight. Meanwhile, global weather change, droughts, excessive uses of water resources, scarcity of water resources, and population growth have increased the conflicts over international waterways. One of the common principles in public international law is the principle of cooperation between the countries emphasized in the UN charter and a number of bilateral and multilateral agreements, including the 1977 Convention on the Law of Non-navigational Uses of International Watercourses. In recent years debates between Iran and Iraq over the use of international waters have intensified and it seems without cooperation between both countries these debates cannot be resolved. Therefore, the principle of cooperation regarding international watercourses has been chosen as the subject of this research. This research has applied descriptive and analytic methodology. The purpose of this study is to show to what extent the principle of cooperation is reflected or indeed implemented in the international and bilateral agreements on watercourses between Iran and Iraq.