ارائه راهكارهاي پدافند غيرعامل در معماري مراكز درماني (نمونه موردي: مركز آموزشي درماني شهيد بهشتي قم)

تدابير پدافند غيرعامل در معماري و شهرسازي مي‌تواند علاوه بر كاهش خسارات، تهديدات انسان‌ساز مانند جنگ، در كاهش خطرپذيري در برابر انواع خطرات طبيعي نيز مؤثر باشد. مراكز درماني و بهداشتي به‌عنوان يكي از نيازمندي‌هاي بنيادي و حياتي در شرايط اضطراري بايد به‌گونه‌اي طراحي و ساخته شود كه استانداردهاي تعريف‌شده امنيت در برابر حوادث و تهديدات را شامل بوده و بتواند اهداف كلي پدافند غيرعامل را  محقق سازد. لازم است اين مراكز، در شرايط اضطراري آسيب‌پذيري نداشته باشند يا بنا بر سطح عملكردي حداقل آسيب‌پذيري را  داشته باشد. درواقع  بيمارستان ايمن  نوعي پناهگاه درماني است كه شرايط بستري شدن و درمان را به‌ دور از تهديدات بيروني در هنگام بحران امكان‌پذير مي‌سازد. مركز آموزشي پژوهشي درماني شهيد بهشتي قم بزرگ‌ترين مركز درماني استان قم است. لذا با توجه به‌ضرورت بازطراحي اين بيمارستان و با توجه به اصول پدافند غيرعامل، در اين بيمارستان موارد مورد نياز طراحي دفاع غيرعامل بر پايه عواملي همانند مكان‌يابي، پراكندگي، استتار، استحكامات، تأسيسات، طراحي، قدرت مرمت‌پذيري و... مورد بررسي قرار گرفته و بر اساس اصول ارائه‌شده، راهكارهاي مناسب در اين جهت ارائه مي‌شود. روش پژوهش توصيفيتحليلي است و داده‌ها از منابع اسنادي، كتابخانه‌اي و مشاهدات ميداني به‌دست‌آمده‌اند. با استفاده از روش توصيفيتحليلي، نشان مي‌دهد كه طراحي بيمارستان از نظر فرم ساختمان، مكان‌يابي، انبارهاي اضطراري، دسترسي‌ها، هم‌جواري با فضاهاي عمومي، پاركينگ با اصول پدافند غيرعامل هم‌خواني دارد. همچنين، بيمارستان از نظر نما، پناهگاه امن، استتار و اختفا، طراحي فضاي سبز و شاخص‌هاي ايمني فاقد هم‌خواني با اصول پدافند غيرعامل مي‌باشد. مي‌بايست تمامي اصول پدافند غيرعامل براي حفاظت از ساختمان‌ها با درجه اهميت بالا در طراحي و اجرا موردتوجه قرار گيرد.