عنوان مقاله :
تبيين حس تعلق به مكان در بافت تاريخي شهرهاي بندري مطالعه موردي: بندرلنگه
پديد آورندگان :
عطايي ، اميد دانشگاه آزاد اسلامي واحد قشم , ستوده ، حسام الدين دانشگاه آزاد اسلامي واحد قشم , قميشي ، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد دماوند
كليدواژه :
توسعه پايدار شهري , بافت تاريخي , بافت جديد , حس تعلق به مكان , بندرلنگه
چكيده فارسي :
حس تعلق به مكان به‌عنوان عامل ارتقاء دهنده تعامل و ارتباط ميان فرد با محيط، رفاه ذهني فرد، سطح امنيت و مشاركت شهروندان و در مؤثر در فرايند بازآفريني شهري و كاهش استرس و افسردگي يكي از عناصر كليدي توسعه پايدار محلي در فضاهاي شهري است كه در دهه‌هاي اخير تاكنون، موردتوجه سياست‌گذاران و برنامه‌ريزان توسعه قرارگرفته است. در اكثر فضاهاي شهري كنوني ايران، تقابل شديدي ميان بافت‌هاي تاريخي و جديد شكل‌گرفته است كه در صورت برنامه‌ريزي يكپارچه و منسجم، مي‌توان از تقابل موجود به‌عنوان فرصتي براي تعامل و هم‌افزايي در راستاي توسعه كالبدي ـ فضايي و اجتماعي ـ اقتصادي دو بافت مذكور بهره برد. هدف پژوهش كاربردي حاضر كه با روش كمي انجام‌گرفته است، بررسي تطبيقي حس تعلق به مكان در بافت تاريخي و جديد شهرهاي بندري ايران است كه به‌صورت مطالعه موردي، در بندرلنگه انجام‌گرفته است. جامعه آماري پژوهش را سرپرستان خانوار ساكن در بافت تاريخي و جديد شهر بندرلنگه تشكيل مي‌دهد كه از ميان آن‌ها 399 نفر (190 نفر در بافت تاريخي و 209 نفر در بافت جديد) به‌عنوان نمونه آماري در نظر گرفته‌شده‌اند. نتايج پژوهش نشان داد ميانگين محاسبه‌شده براي حس تعلق به مكان در بافت تاريخي با مقدار 4.022 به‌صورت معناداري بيشتر از حد متوسط (عدد 3 به‌عنوان مبناي آزمون) بوده است و ميانگين محاسبه‌شده حس تعلق مكاني براي بافت جديد با مقدار 2.68، در سطح پايين‌تر از متوسط قرار داشته است. نتايج نشان داد در بافت تاريخي بيشترين و كمترين ميانگين حس تعلق به مكان به مؤلفه‌هاي عناصر طبيعي و آسايش محيطي و مبلمان و تجهيزات به ترتيب با ميانگين 4.42 و 3.47 اختصاص‌يافته است و در بافت جديد مؤلفه‌هاي مبلمان و تجهيزات و عناصر طبيعي و آسايش محيطي به ترتيب با ميانگين 4.13 و 12/ 2 داراي بيشترين و كمترين ميانگين بوده‌اند. نتايج آزمون لون با سطح معناداري كوچك‌تر از 0.05، نشان‌دهنده عدم برابري واريانس حس تعلق به مكان در بافت تاريخي وجديد بود و نتايج آزمون t مستقل با مقدار 24.95 نشان داد در سطح اطمينان 95 درصد، حس تعلق به مكان در بافت تاريخي شهر بندرلنگه نسبت به بافت جديد آن در سطح بالاتري قرار دارد. بنابراين در راستاي تقويت حس تعلق به مكان در بافت‌هاي جديد شهري، بايد ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌هاي حس تعلق به مكان در بافت تاريخي را به‌عنوان الگوهاي معماري بومي ـ سنتي، موردتوجه ويژه قرارداد.
