زمينه‎هاي رواني ـ اجتماعي دگرگوني ارزش‌هاي اخلاقي در قوم بني‎اسرائيل: برداشتي از قرآن

بخش زيادي از قصص قرآني به نوادگان اسرائيل (حضرت يعقوب) اختصاص دارد. در زبان قرآن، بني‎اسرائيل گاهي قومي برتر نسبت به سايرين خطاب شدند و گاهي از ايشان نكوهش شده است. اين دوگانگي در تعبير قرآن، حكايت از نوعي دگرگوني در ارزش‎هاي اخلاقي اين قوم دارد كه ايشان را از اوج به زير افكنده و لايق نكوهش‎هاي متعدد قرآن شدند. اين دگرگوني ارزش‎ها در بني‎اسرائيل عواملي دارد كه در اين تحقيق با استفاده از روش «تفسيري» به زمينه‎هاي رواني ـ اجتماعي اين پديده از نگاه قرآن پرداختيم؛ و دريافتيم كه فشار شديدي كه در دوران پسايوسف بر اين قوم وارد شد و انتظار طولاني ظهور منجي بني‎اسرائيل، زمينه را براي استحاله‌ فرهنگي بني‎اسرائيل و استضعاف ايشان توسط نظام سياسي فرعوني، فراهم كرد و اين پديده در كنار وجود دو الگوي «قارون» و «سامري»، مادي‎گرايي را در ميان ايشان رواج داد؛ تا سرانجامِ اين قوم به ولايت‌گريزي و گوساله‌پرستي منجر شود. در نتيجه، ارزش‎هاي اخلاقي الهي نزد ايشان كمرنگ و به سوي ارزش‎هاي مادي دگرگون شد.