الگوي ساختاري باورهاي غيرمنطقي بر اساس ويژگي‌هاي شخصيتي و عزت نفس در دانشجويان: نقش واسطه‌اي تفكر انتقادي

زمينه: »تفكر انتقادي « فرآيندي است كه به منظور تفسير و ارزيابي اطلاعات و تجربيات مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اما مسئله اصلي اين است، آيا تفكر انتقادي مي‌تواند بين باورهاي غيرمنطقي و ويژگي‌هاي شخصيتي و عزت نفس نقش واسطه‌اي داشته باشد؟ هدف: ارائه مدلي براي پيش بيني باورهاي غيرمنطقي بر اساس ويژگي‌هاي شخصيتي و عزت نفس در دانشجويان با نقش ميانجي‌گري تفكرانتقادي بود. روش: پژوهش حاضر توصيفي از نوع همبستگي و معادلات ساختاري بود و جامعه آماري 20984 هزار دانشجويان دختر و پسر مقطع كارشناسي و كارشناسي ارشد دانشگاه آزاد اسلامي واحد علوم و تحقيقات تهران در نيمسال اول سال تحصيلي 981397 بودند. حجم نمونه 375 نفر برآورد شد كه به صورت تصادفي طبقه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند و به پرسشنامه‌هاي باورهاي غيرمنطقي خرسندپور، رضاخاني و شريفي (1399)، ويژگي‌هاي شخصيتي نئو مك‌كري و كاستا (2004)، عزت نفس روزنبرگ (1965) و تفكرانتفادي ريتكس (2003) پاسخ دادند. نتايج به وسيله ضرايب همبستگي و تحليل مسير با استفاده از نرم افزار spss و amos تحليل شد. يافته‌ها: نتايج نشان داد از بين ويژگي‌هاي شخصيتي، روان‌رنجورخويي به صورت مثبت و بازبودن نسبت به تجربه و وظيفه‌شناسي به صورت منفي مي‌توانند باورهاي غيرمنطقي را پيش‌بيني كنند. عزت نفس و تفكرانتقادي نيز به صورت منفي باورهاي غيرمنطقي را پيش‌بيني مي‌كنند. يافته‌ها حاكي از آن است كه تفكرانتقادي مي‌تواند رابطه بين باز بودن نسبت به تجربه و وظيفه‌شناسي با باورهاي غيرمنطقي را به صورت منفي؛ و رابطه بين روان‌رنجورخويي و باورهاي غيرمنطقي را به صورت مثبت ميانجي‌گري كند. همچنين تفكرانتقادي مي‌تواند رابطه بين عزت نفس و باورهاي غيرمنطقي را به صورت منفي ميانجي‌گري كند. در مجموع نتايج نشان داد ويژگي‌هاي شخصيتي، عزت نفس و تفكرانتقادي مي‌توانند 36 درصد واريانس باورهاي غيرمنطقي را تبيين كنند (0/05 P). نتيجه‌گيري: تفكر انتقادي مي‌تواند نقش واسطه‌اي بين باورهاي غيرمنطقي با ويژگي‌هاي شخصيتي و عزت نفس در دانشجويان داشته باشد. از جمله دستاوردهاي اين پژوهش مي‌تواند ترغيب درمانگران به ايجاد راهكارهايي براي تغيير در شناخت، افكار، عملكردها، عواطف و شناخت ابعاد شخصيتي دانشجويان به عنوان قشر جوان و فرهيخته جامعه باشد.