بررسي كيفي راهبردهاي مؤثر بر انطباق‌پذيري در فرآيند سازگاري پس از طلاق: دانش مبتني بر تجربه زنان مطلقه

زمينه: طلاق براي بسياري از زنان به معناي رويارويي با فشار رواني مفرط و بي‌ثباتي هيجاني است. براي مقابله با چالش‌هاي پس از طلاق، لازم است زنان مطلقه با استفاده از راهبردهاي مختلف از مقاومت بيشتري برخوردار ‌شوند. تقريباً تمامي پژوهش‌هاي انجام شده در ايران با موضوع زندگي پس از طلاق به فرآيند سازگاري پرداخته‌اند و انطباق‌پذيري به عنوان دروازۀ‌ ورودي سازگاري كمتر مورد توجه بوده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف كشف راهبردهاي مؤثر در فرآيند انطباق‌پذيري در خلال سازگاري پس از طلاق در زنان مطلقه انجام شد. روش: اين پژوهش با رويكرد كيفي و روش نظريه زمينه‌اي در سال‌هاي 1399 و 1400 در شهر تهران انجام شد. جامعه‌ يا ميدان مورد مطالعه اين پژوهش، شامل تمامي زنان مطلقه شهر تهران در سال 1399 بود كه حداقل 3 سال از طلاق قانوني آنها سپري شده باشد (كه فرصت و تجربۀ‌ مواجهه با چالش‌هاي زندگي پس از طلاق و امكان ورود به فرايند انطباق پس از طلاق را كسب كرده باشند)، نمونه‌ پژوهش با انتخاب 12 زن مطلقه با بهره‌گيري از نمونه‌گيري گلوله برفي به حد اشباع رسيد. براي جمع‌آوري داده‌ها از مصاحبۀ نيمه ساختاريافته استفاده شد. مصاحبه‌ها با استفاده از روش نظام‌مند كوربين و استراوس مورد تحليل قرار‌گرفتند. يافته ها: تحليل تجارب مشاركت‌كنندگان، منجر به شناسايي 7 مقوله اصلي ساخت هويتي تازه، تعامل با طلاق، مديريت چالش‌هاي پس از طلاق، درگير شدن در فعاليت‌هاي اجتماعي (تأثيرات محيطي)، ضربه‌گيرها (عوامل محافظت كننده)، مقابله‌هاي معنوي مذهبي و كنار آمدن با عوامل خارج از كنترل شد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد بهره‌گيري زنان مطلقه از عوامل دروني و بيروني مي‌تواند به انطباق‌پذيري با زندگي پس از طلاق و قرار گرقتن آنان در مسير سازگاري كمك كند. فهم دانش مبتني بر تجربه زنان مطلقه از پيامدهاي پس از طلاق و نحوه انطباق با آن، به گونه‌اي كه در مطالعۀ حاضر آمده است، مي‌تواند به زنان مطلقه، مشاوران و درمانگران درگير در اين حوزه براي تصميم‌گيري و مداخلات مبتني بر جنسيت كمك كند.