تحليل فضايي الگوي زيست پذيري كلان‌شهر تبريز

در اين پژوهش با كاربست متريك‌هاي فضايي به‌عنوان مقياس جديد برنامه‌ريزي، وضعيت زيست پذيري كلان‌شهر تبريز بررسي خواهد شد. اين پژوهش ازنظر هدف كاربردي و ازنظر روش توصيفي ـ تحليلي است. به‌منظور تحليل الگوي زيست پذيري مناطق 10 گانه شهر تبريز شاخص‌هاي عملياتي مستخرج از مباني نظري در بازه 1387 الي 1397 تحليل شدند. در بخش نخست براي بررسي الگوي زيست پذيري و آرايش فضايي شاخص‌ها، با تلفيق بيش از ۱۵ متغير ابزاري به‌عنوان واحد پايه تحليل و تعيين همبستگي فضايي آن‌ها، پهنه‌هاي 5.41 هكتاري (LPI) به‌عنوان سطح بهينه براي هر منطقه شهري در نظر گرفته شدند. در فرآيند پژوهش جهت تلفيق و تجزيه‌وتحليل داده‌ها و واقعيت‌هاي موجود از نرم‌افزارهاي Google Earth، Excel، Fragstats 4.2.1، Eviews و Arc GIS استفاده شد. مطابق نتايج تحليل PCA بر روي مقادير استانداردشده متريك‌ها، شاخص تراكم و پراكنش كاربري‌ها خروجي تحليل57.87 درصد از واريانس پراكنش داده‌هاي 4 متريك مورداستفاده را شامل و در تمام 1390 متريك مورد تحليل، 374 پهنه با توجه به هيستوگرام و دامنه پراكنش شاخص زيست پذيري كه 0.1 تا 1 بوده است در 10 كلاس با دامنه زيست پذيري كم تا زياد تعيين و نقشه طبقات به‌صورت يكپارچه تهيه شد. مطابق با تحليل‌هاي انجام‌گرفته شاخص نهايي زيست پذيري كلان‌شهر تبريز بالاتر از ميانگين متوسط است. بر اين مبنا، منطقه ۵ كلان‌شهر تبريز با شاخص 0.9146 در متريك LPI مساحت 10.78 هكتار از كل مساحت منطقه و منطقه ۸ با شاخص 0.2419 در متريك PD و مساحت 54.90 هكتار بالاترين و پايين‌ترين مناطق زيست پذير بوده‌اند. نتايج نشان مي‌دهد كه بين شاخص زيست پذيري با نوع متريك همبستگي بالايي وجود دارد و در متريك LPI ميزان دقت الگو بالاتر است.