اصول تربيتي استدلال عقلاني مبتني‌بر آموزه‌هاي قرآني

هدف پژوهش حاضر، شناسايي اصول تربيتي استدلال عقلاني در آموزه هاي قرآني است. استدلال عقلاني، فرايندي آگاهانه در راستاي دستيابي به هدفي خاص است كه به واسطه گزاره هاي عقلي صورت مي پذيرد. پرسش اصلي آن است كه اصول تربيتي استدلال عقلاني مبتني‌بر دعوت انبيا در قرآن كريم چيست؟ روش پژوهش، تحليل محتواي كيفي به شيوه استقرايي است كه با استفاده از كدگذاري باز، داده‌هاي لازم از قرآن كريم جمع‌آوري و اصول شناسايي شده است. مهم‌ترين يافته ها عبارتند از: حقيقت گويي و واقع نگري، مقبوليت انتخابي، پرهيز از مضامين فراعقلي، اتكا بر براهين عالمانه، توجه به مقتضيات شناختي و عاطفي، تأكيد بر اشتراكات، تسهيل ادراك و القاي مفاهيم نوين. بررسي يافته ها نشان مي دهد كه اين اصول در دو حيطه اقتضايي و الزامي جاي مي گيرند. امكان و ضرورت به‌كارگيري اصول اقتضايي، به مقتضيات و شرايط وابسته بوده و اصول الزامي در هر شرايطي بايد رعايت شود؛ زيرا اساساً مطلوبيت فرايند استدلال عقلاني، بدان وابسته است.