بررسي فقهي و حقوقي مباني انفساخ عقود جايز در حقوق ايران و مصر با رويكردي بر انديشه امام خميني (س)

A Review of Jurisprudential and Legal Fundamentals for Dissolution of Revocable Contracts in Iranian and Egyptian Laws with an Approach Based on Imam Khomeini’s Views

عقود جايز بر اثر حوادثي مثل فوت و حجر يكي از طرفين عقد، منفسخ مي‌شود؛ يكي از موضوعات مهم در عقود جايز، مبناي انفساخ اين عقود در اثر عوامل مزبور است كه در خصوص آن ميان فقهاي اماميه و حقوقدانان اختلاف‌نظر وجود دارد به‌طوري‌كه برخي از فقها و حقوقدانان انفساخ عقود جايز را نتيجه جايز بودن عقد و برخي مباني ديگري را مطرح كرده­اند. در اين پژوهش ضمن بررسي ديدگاه فقهاي اماميه و حقوقدانان در مورد مبناي انفساخ عقود جايز، موضوع از ديدگاه امام خميني نيز موردبررسي قرارگرفته است. برخلاف حقوق ايران، در حقوق مصر به اين موضوع چندان پرداخته نشده است؛ ولي با توجه به موارد انفساخ برخي از عقود جايز ازجمله عقد عاريه مي‌توان گفت كه در حقوق اين كشور، اغلب اراده طرفين قرارداد به‌عنوان مبناي انفساخ در نظر گرفته‌شده است.

Revocable contracts are terminated as a result of such incidents as the death and incapacity of either party to the contract. An important issue concerning revocable contracts is the basis for dissolution of these contracts as a result of the aforesaid factors, which has been a matter of discord among Imamiya jurists and jurisprudents so that some jurists and jurisprudents consider dissolution of the revocable contracts an option coming from their revocability while some others have expressed other fundamentals for dissolution. In this research work, while reviewing viewpoints by Imamiya jurists and jurisprudents on the grounds for dissolution of the revocable contracts, we have taken into consideration Imam Khomeini’s views on the issue. Unlike Iranian law, the issue has not received due attention in Egyptian law. However, given the instances of dissolution in some revocable contracts such as lending contract, it can be said that in Egyptian law, the basis of dissolution of revocable contracts often rests on the will of contract parties.