عنوان مقاله :
اركان مسئوليت مدني خسارت وارد بر محيط زيست ناشي از محصوالت بيوتكنولوژي
پديد آورندگان :
دهقان چناري، مجيد دانشگاه آزاد اسلامي، نجف آباد , مهدوي، محمد هادي دانشگاه آزاد اسلامي، نجف آباد , نصيران، داوود دانشگاه آزاد اسلامي، نجف آباد
كليدواژه :
بيوتكنولوژي , خسارت , تعهد , مسئوليت مدني , محيط زيست
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: بيوتكنولوژي يا زيست فناوري به تكنيك هاي گوناگون استفاده از موجودات زنده به منظور توليد و اصلاح محصولات، گياهان و جانوران اطلاق مي شود كه هر چند محصولات به دست آمده از اين علم كاربردها و فوايد زيادي دارد اما نبايد خطرات و نگراني هاي آن را ناديده گرفت از جمله اين خطرات خساراتي است كه اين نوع محصولات به محيط زيست وارد مي كنند كه با توجه به اهميت خاص حفظ محيط زيست بايد مسئوليت مدني آن مورد توجه قرار گيرد خصوصا اينكه ابعاد مختلف و پيچيده اين نوع محصولات و ماهيت خاص مسئوليت مدني خسارات زيست محيطي كه آيا تابع قواعد حقوق خصوصي است يا حقوق عمومي، نحوه جبران خسارت ناشي اين محصولات را با ابهاماتي مواجه نموده است كه در حقوق ما قاعده و قانون خاص و جامعي براي آن وجود ندارد.
مواد و روش‌ها: بررسي هاي انجام شده به روش توصيفي-تحليلي و استفاده از اطلاعات و منابع كتابخانه اي مي باشد.
يافته‌ها: خسارت هاي زيست محيطي داراي ماهيتي دو وجهي حقوق خصوصي و عمومي هستند بنابراين بايد براي چگونگي جبران خسارات زيست محيطي هم قواعد حقوق خصوصي و هم قواعد حقوق عمومي را مدنظر داشت كه با توجه به قوانين عام و خاص داخلي از جمله قانون ايمني زيستي مصوب 1388 و نظريات ارائه شده در اين زمينه و اسناد بينالمللي از جمله كنوانسيون تنوع زيستي، پروتكل ناگويا-كوالالامپور و دستورالعمل 2004 اتحاديه اروپا و همچنين برخي قوانين خارجي از جمله قوانين خاص كشورهاي فرانسه، آلمان، سوئيس و نروژ كه اكثرا نظريه مسئوليت مدني محض را توصيه يا پذيرفته اند.
ملاحظات اخلاقي: در نگارش اين مقاله اصول اخلاقي و امانتداري رعايت گرديده است.
نتيجه‌گيري: به نظر مي رسد با توجه به پيچيدگي خاص اين نوع محصولات كه بعضي آثار آن در دراز مدت ظاهر مي شود و اثبات تقصير و رابطه سببيت بسيار دشوار است، پذيرش مسئوليت محض براي جبران چنين خساراتي راهگشا باشد هر چند بهتر است براي جبران چنين خساراتي قبل از هر گونه آزمايش، توليد و انتشار محصولات بيوتكنولوژي، متصدي آن الزاما وجهي را به عنوان خسارات احتمالي، ماليات و يا بيمه در صندوق خاصي كه بدين منظور تشكيل مي شود، بپردازد تا در زمان ورود خسارت از اين صندوق جبران گردد و خسارتي بدون جبران باقي نماند و همچنين از اين طريق انگيزه ي متصدي براي چنين فعاليت هاي علمي و اقتصادي كم نشود.
چكيده لاتين :
No English Abstract
