ابعاد حقوقي مسئوليت بين المللي دولت ها و سازمان بهداشت جهاني در خصوص حق بر سلامت در شرايط بيماري هاي فراگير و تحريم هاي بين المللي

زمينه و هدف: از جمله حقوق بنيادين بشري حق بر سلامت است كه به طور معناداري با حق حيات و حق برخورداري از كرامت انساني مرتبط مي­باشد. قواعد و مقررات داخلي، منطقه اي و بين­ المللي وظيفه احترام به اين حق و تضمين برخورداري از اين حق را به عهده نهادهاي سياست­گذار و تـصميم­گير داخلي و بين­المللي گذاشته ­اند. در شرايط بحراني بيماري ­هاي فراگير و فرامرزي و اعمال تحريم­هاي اوليه و ثانويه، مسئوليت هر يك از نهادهاي ملي و بين­المللي مورد توجه قرار مي­ گيرد. مواد و روش‌ها: تدوين اين مقاله پژوهشي بر مبناي تحليل نظري با ‌روش تحقيق به صورت استدلالي تحليلي با استفاده از روش كتابخانه اي صورت گرفته است كه با مراجعه به اسناد، كتب و مقالات انجام شده است. يافته‌ها: در صورت هرگونه سهل ­انگاري يا عـدم احساس مسئوليت از سوي دولت­ ها و سازمان­هاي بين­ المللي، شيوع يك بيماري مي­ تواند حق سلامت و حق حيات مردم در نقاط مختلف جهان را به خطر بياندازد. از جمله حقوقي كه در رابطه با حق سلامت مي­بايست تضمين گردند حق دسترسي آزاد به اطلاعات بهداشتي، حق دسترسي به داروهاي اساسي مقرون به صرفه، حق بهره ­مندي از داروها و روش ­هاي پيشگيري و درماني جديد ابداعي و حق بر تجارت و مبادلات مالي براي مهار بحران در كشورها مي ­باشند. همچنين در اين مقاله تحريم اقلام بهداشتي و پزشكي و تحديد دسترسي به داروهاي اساسي جديدالاكتشاف به بهانه حق مالكيت فكري، بررسي شده است. ملاحظات اخلاقي: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعايت اصالت متون، صداقت و امانتداري رعايت شده است. نتيجه‌گيري: با توجه به بررسي انواع تحريم­ ها در حوزه سلامت و تبيين برتري جايگاه حق بر سلامت نسبت به ساير ترتيبات حقوقي و قراردادي باتوجه به اصول و ارزش ­هاي جامعه بشري، سازمان­هاي بين ­المللي، دولت­ ها و حتي افراد، بر اساس اسناد و رويه­ هاي بين ­الملي داراي تعهدات و مسئوليت­ هايي هستند كه در قبال آنها مي­ بايست در مقابل جامعه بشري پاسخگو باشند. در شرايطي چون شيوع بيماري­ هاي فراگير، اين نهادها مسئوليت داشته و موظفند به جبران خسارات ناشي از فعل يا ترك فعل خود اقدام كنند.

No English Abstract