سزارين نابهنگام: نقض حقوق بنيادين كودك و شناسايي مسئوليت بر آن

زمينه و هدف: تولد هر كودك، يك معجزه الهي و مژده به بشريت است كه خداوند هنوز از نسل انسان­ ها نااميد نشده است. طريق ورود كودك به جهان هستي، با زايمان توسط مادر اصولا به صورت واژينال و گاه با سزارين مي­باشد. سزارين از لحاظ پزشكي يك روش در موارد خاص شناخته شده، اما در حال حاضر و به لحاظ رعايت حق انتخاب بيمار، روش سزارين نه بر اساس ضرورت بلكه به عنوان يك انتخاب شخصي توسط خانواده­ ها به خصوص در ايران، ترجيح داده مي­ شود. امري كه به دليل عوارض متعدد آن براي مادر و كودك، نگراني­ هايي را در جامعه جهاني و در سال­ هاي اخير در ايران ايجاد نموده و تلاش ­هايي جهت فرهنگ ­سازي ترويج زايمان طبيعي صورت گرفته است. اما پديده­اي ديگر در پس اين انتخاب، در سال­ هاي اخير مشاهده مي­ شود كه به مراتب نگران­كننده ­تر بوده و داراي تبعات فرهنگي- اجتماعي و البته جسمي بر كودكان و به نوعي نقض حقوق بنيادين آنها به خصوص حق بر سلامت مي­ باشد و آن، تعجيل يا تأخير در تاريخ زايمان براي تولد كودك در تاريخ خاص است. هدف اصلي پژوهش حاضر، بررسي جايگاه حقوق بنيادين كودك در تصميم به تولد خارج از موعد طبيعي مي­باشد. مواد و روش‌ها: اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي تهيه شده و جمع ­آوري اطلاعات آن نيز با ابزار اسنادي- كتابخانه­ اي صورت گرفته است. يافته‌ها: يافته­ ها حكايت از آن دارد كه عدم درك صحيح از الزامات حقوق كودك، پايه­ ها و مباني آن و از جمله حق سلامت منجر به ايجاد تفكر انتخاب تاريخ براي تولد كودك و مناسبتي نمودن آن شده كه آسيب­ هاي جدي در ابعاد مختلف متوجه اين كودكان خواهد شد. ملاحظات اخلاقي: در تمام مراحل پژوهش حاضر، ضمن رعايت اصالت متون، صداقت و امانت­داري رعايت شده است. نتيجه‌گيري: در اين مقاله با بررسي عوارض پزشكي و نقض حق بر سلامت كودك، درصدد هستيم مباني مسئوليت حقوقي و كيفري پزشك و والدين را در اسناد بين­ المللي و قوانين داخلي شناسايي نموده و به اين نتيجه رسيد كه با وضعيت حقوقي فعلي مي­توان براي پزشك و والدين، مسئوليت حقوقي و كيفري شناسايي نمود، گرچه توجه اختصاصي قانون­گذار در اين حوزه ضروري مي­ نمايد و بيش از آن برنامه ­ريزي فرهنگي و اجتماعي در تغيير اين امر، توصيه مي ­شود.

No English Abstract