طراحي و اعتبارسنجي پرسش نامه هوش معنوي مبتني بر آموزه هاي قرآني

Development and Validation of a Spiritual Intelligence Questionnaire Based on Quranic Teaching

سابقه و هدف هوش معنوي ظرفيتي است كه مي‌تواند موجب افزايش انطباق‌پذيري فرد در زندگي شود. هدف پژوهش حاضر طراحي پرسش‌نامه هوش معنوي مبتني بر آموزه هاي قرآني و تعيين ويژگي‌هاي روان‌سنجي آن بود. روش كار اين پژوهش از نوع مطالعات آزمون سازي و همبستگي است. جامعه آماري پژوهش دانشجويان دانشگاه علوم پزشكي بابل بود كه با استفاده از روش نمونه‌گيري دردسترس 276 نفر از آنان انتخاب شدند و هم‌زمان پرسش‌نامه هاي هوش معنوي مبتني بر آموزه هاي قرآني، سلامت عمومي، سلامت معنوي و هوش معنوي را تكميل كردند. بررسي روايي اين پرسش‌نامه‌ها از طريق ارزيابي روايي محتوايي، روايي صوري، روايي سازه با استفاده از تحليل عاملي و روايي و روايي همگرا و روايي هم‌زمان با استفاده از آزمون همبستگي پيرسون صورت گرفت. براي تعيين پايايي پرسش‌نامه نيز از آلفاي كرونباخ و پايايي بازآزمايي استفاده شد. در اين پژوهش همه موارد اخلاقي رعايت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعي گزارش نكرده‌اند. يافته‌ ها: نتايج نشان داد كه روايي محتوايي و صوري پرسش‌نامه هوش معنوي مبتني بر آموزه هاي قرآني پذيرفتني است. با استفاده از تحليل عامل اكتشافي دو عامل پنهان در پرسش‌نامه يافت شد و تحليل عاملي تاييدي مويد روايي سازه آن بود. همبستگي معنادار بين نمرات اين پرسش‌نامه و پرسش‌نامه هوش معنوي گوياي روايي هم‌زمان و همبستگي معنادار بين دو خرده‌مقياس و نمره كل پرسش‌نامه گوياي روايي همگراي آن بود. آلفاي كرونباخ و پايايي بازآزمايي پرسش‌نامه نيز مطلوب بود. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج حاصل از روايي و پايايي پرسش‌نامه هوش معنوي مبتني بر آموزه هاي قرآني مي‌توان گفت اين پرسش‌نامه ابزاري پايا و روا براي بررسي هوش معنوي بر اساس آموزه هاي قرآني است و قابليت استفاده در جامعه ايراني دارد.

Background and Objective Spiritual intelligence is a capacity that can enhance one's adaptability in life and give one a wider view of life and all the experiences and events enabling one to reframe and reinterpret these experiences and deepen one’s understanding and knowledge of oneself. The purpose of this study was to develop a spiritual intelligence questionnaire based on Quranic teachings and to determine its psychometric properties. Methods This is a model-testing correlational study. The statistical population consisted of 276 students of Babol University of Medical Sciences, who were selected by convenience sampling method. The validity of this questionnaire was evaluated by content validity, face validity, convergent validity, and concurrent validity. Cronbach's alpha and test-retest reliability were used to determine the reliability of the questionnaire. In this study, all ethical considerations have been observed and no conflict of interest was reported by the authors. Results The results showed that the content and face validity of the Spiritual Intelligence Questionnaire Based on Quranic Teachings was acceptable. Using exploratory factor analysis, two hidden factors were found in the questionnaire and confirmatory factor analysis confirmed the structural validity. There was a significant correlation between the scores of this questionnaire and those of the spiritual intelligence questionnaire indicating concurrent validity and a significant correlation between the two subscales and the total score of the convergent narrative questionnaire. Cronbach's alpha and test-retest reliability were also acceptable. Conclusion According to the results from the validity and reliability analysis of the Qualitative Intelligence Questionnaire Based on Quranic Teachings, it can be stated that this questionnaire is a reliable and valid instrument for assessing spiritual intelligence based on the Quranic teachings and can be used in the Iranian society.