مدل يابي معادلات ساختاري پيروي از درمان بر اساس ويژگي هاي شخصيتي با ميانجي گري منبع كنترل سلامت در بيماران تحت همودياليز

Structural Equation Modeling of Adherence to Treatment Based on Personality Traits Mediated by Locus of Control in Hemodialysis Patients

همودياليز به عنوان شايع‌ترين روش درمان جايگزين كليه در بيماران كليوي، منجر به انواع مشكلات فيزيكي و روانشناختي مي شود. لذا هدف پژوهش حاضر، مدل‌يابي معادلات ساختاري پيروي از درمان بر اساس ويژگي‌هاي شخصيتي با ميانجي‌گري منبع‌ كنترل سلامت در بيماران تحت همودياليز بود.روش كار: روش پژوهش حاضر توصيفي و طرح پژوهش همبستگي از نوع مدل معادلات ساختاري بود. جامعه‌آماري اين پژوهش تمامي بيماران كليوي مزمن تحت همودياليز شهر تهران در سال 1397 بودند كه از بين آن ها، 200 نفر به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از مقياس پيروي از درمان ، پرسشنامه شخصيت نئو ، و پرسشنامه منبع‌ كنترل سلامت جمع آوري شد. جهت تحليل داده‌ها از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل مسير و به كمك نرمافزارهاي spss.22 و amos.22 استفاده شد.يافته‌ها: نتايج نشان داد روان‌رنجورخويي (0/029=p)، گشودگي (0/031=p)، وظيفه‌شناسي (0/003=p)، منبع كنترل افراد موثر (0/003=p) و منبع كنترل دروني (0/039=p) داراي اثر مستقيم بر پيروي از درمان بود. همچنين نتايج نشان داد منبع كنترل سلامت در رابطه بين ويژگي‌هاي شخصيتي و پيروي از درمان نقش ميانجي ايفا مي‌كند.نتيجه‌گيري: مي‌توان نتيجه گرفت كه منبع كنترل سلامت در بين بيماران تحت همودياليز رابطه بين روان رنجورخويي، وظيفه شناسي و برونگرايي و پيروي از درمان را ميانجي‌گري مي‌كند.

Hemodialysis, as the most common renal replacement therapy in renal patients, leads to a variety of physical and psychological problems. Therefore, the aim of this study was to determine structural equation modeling of adherence to treatment based on personality traits mediated by locus of control in hemodialysis patients. Methods: The research method was descriptive and correlation research design was structural equation model. The statistical population of this study was all chronic kidney patients undergoing hemodialysis in Tehran in 2018, among whom 200 patients were selected by available sampling method. Data were collected using adherence to treatment scale, neo-personality questionnaire, and health locus of control questionnaire. To analyze the research data, correlation coefficient-Pearson and path analysis and SPSS.22 and AMOS.22 softwares were used. Results: The results showed that neuroticism (p=0.029), openness (p=0.031), conscientiousness (p=0.003), significant other locus of control (p=0.003) and internal locus of control (P=0.039) had a direct effect on adherence to treatment. The results also showed that the source of health control plays a mediating role in the relationship between personality traits and adherence to treatment. Conclusion: It can be concluded that the locus of control among patients undergoing hemodialysis mediates the relationship between neuroticism, conscientiousness and extraversion and adherence to treatment.