نگرش و التزام عملي به نماز و عوامل موثر بر آن در ميان دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد

Attitudes towards and Commitment to Prayer and their Determinants among Students of Ferdowsi University of Mashhad

زمينه و هدف بستر اصلي دستيابي به سلامت جسم و فكر در بين جوانان گسترش معنويت مبتني بر وحي الهي در بين اين قشر ارزشمند است كه يكي از بهترين مصاديق آن، نگرش و التزام عملي به نماز در بين دانشجويان است. مطالعه حاضر با هدف بررسي نگرش و التزام عملي به نماز و عوامل موثر بر آن در بين دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. روش و مواد اين مطالعه توصيفي- تحليلي در سال 97- 1396 با مشاركت 308 نفر از دانشجويان دانشگاه فردوسي مشهد انجام گرفت. روش نمونه گيري به صورت طبقه اي متناسب (بر حسب دانشكده و جنس) بود. جهت جمع آوري اطلاعات از پرسشنامه ميزان التزام عملي به نماز كه از چهار زير مقياس تشكيل شده؛ و همچنين پرسشنامه عملكرد ديني همسالان، والدين و دانشگاه (درحوزه نماز) استفاده گرديده است. در اين تحقيق، متناسب با متغيرهاي مورد مطالعه و نوع داده هاي جمع آوري شده، به منظور توصيف آنان از شاخص هاي ميانگين، انحراف معيار، حداقل و حداكثر نمره ها استفاده شد. در مرحله تحليل آماري، با توجه به ماهيت مقياس اندازه گيري كه از نوع فاصله اي است جهت تحليل داده ها از روش تحليل رگرسيون خطي، همبستگي پيرسون و آزمون تي دو گروه مستقل استفاده شد. يافته ها نتايج مطالعه نشان داد كه بين عملكرد ديني والدين با ضريب همبستگي (0/58)، همسالان با ضريب همبستگي (0/45) و دانشگاه با ضريب همبستگي (0/36) (در حوزه نماز) و نگرش و التزام عملي به نماز رابطه مستقيم با سطح معناداري 0/00 در هر سه متغير وجود دارد. به عبارتي با افزايش ميزان عملكرد ديني والدين، همسالان و دانشگاه (درحوزه نماز)، ميزان نگرش و التزام عملي به نماز در بين دانشجويان نيز افزايش مي يابد. همچنين با مقايسه ضرايب رگرسيوني استاندارد (Beta)، مشخص شد كه بيشترين تاثير را متغير عملكرد ديني خانواده (در حوزه نماز) با بتاي (0/46) بر نگرش و التزام عملي به نماز دارد . در مرتبه دوم تاثير گذاري متغير عملكرد ديني همسالان (در حوزه نماز) با بتاي (0/30) و در مرتبه سوم متغير عملكرد ديني دانشگاه (در حوزه نماز) با بتاي (0/11) قرار دارد. آزمون تي دو گروه مستقل نيز نشان داد كه بين دو گروه دختران و پسران و همچنين مجردها و متاهل ها از نظر ميزان نگرش و التزام عملي به نماز تفاوت معناداري وجود ندارد. نتيجه گيري مطالعه نشان داد ميزان التزام عملي به نماز توسط گروه نمونه بيشتر از حد متوسط مقياس بوده بنابراين مي توان بيان كرد كه گروه نمونه مورد مطالعه از وضعيت نسبتا مطلوبي در التزام عملي به نماز برخوردار مي باشد. همچنين خانواده در كنار گروه دوستان و دانشگاه به عنوان مهم ترين نهاد براي رشد و تعالي فرزندان، داراي جايگاهي بسيار مهم براي ظهور و بروز اعتقادات و ميزان پايبندي به واجبات ديني فرزندان مي باشد.

Background and Objective The spread of spirituality could be considered the main approach to achieve physical and mental health among younger generation. Positive attitudes and commitment to saying one’s prayer is among the best examples for spirituality. The aim of this study was to determine the attitudes towards and commitment to prayer and their determinants among the students of Ferdowsi University of Mashhad. Materials and Methods This descriptive-analytical study was conducted in 2017-2018 with participation of 308 students in Ferdowsi University of Mashhad who were selected via stratified random sampling. Data were collected via commitment to prayer questionnaire, which included four subscales, and religious practice among peers questionnaire. Data were presented in mean, standard deviation, minimum and maximum scores, and were analyzed via linear regression analysis, Pearson correlation, and t-test. Results There was a direct relationship between attitudes and commitment to prayer and parental religious performance (correlation coefficient=0.58), religious performance among peers (correlation coefficient=0.45), and religious performance at university (correlation coefficient=0.36), P<0.001. Higher scores of religious performance among parents, peers, and that at university were positively correlated with the score of attitude and commitment to prayer among students. No significant differences were found between female and male students and those who were single and married in terms of the score of attitudes and commitment to prayer. Conclusion The study showed that the level of commitment to prayer among students was higher than medium and religious performance among family, peers and at university werepositively correlated with students' tendency to pray. Therefore, the family peers, and the university could play a significant role in the emergence of religious beliefs and commitment to religious rituals among university students.